Cuộc đời là một chuỗi những sự chọn lựa. Sự chọn lựa thường xuất phát từ quan niệm, sở thích, ý muốn tự do, có khi vì nghe người khác nói, thấy người khác chọn, hoặc vì quán tính, vì bị áp lực dồn ép, vì bổn phận và trách nhiệm.
Có những người có nhiều cơ hội lựa chọn hơn người khác, do thiên phú, do khả năng, có điều kiện, hoặc có sự dạn dĩ, liều lĩnh, nắm bắt những thời cơ, tạo ra những cơ hội.
Cuộc đời trở nên như thế nào, chúng ta được gì, mất gì, là do quyết định của chúng ta khi chọn lựa. Vì mỗi lựa chọn đều đưa đến hậu quả, do vậy việc ta chọn đúng hay sai, sẽ đem đến hạnh phúc hay bất hạnh cho bản thân.
Không ai có thể lựa chọn thay cho ta, người ta chỉ có thể hướng dẫn, góp ý bằng sự khôn ngoan, bằng những kinh nghiệm, nhưng mỗi người phải quyết định chọn lựa mục tiêu cho cuộc đời mình.
Điều quan trọng cho sự lựa chọn của chúng ta là năng lực của trí tuệ và sự soi sáng của Thiên Chúa. Nếu năng lực trí tuệ giúp chúng chúng ta nắm bắt đầy đủ những thông tin, phân tích những thông tin ấy, nhận thức được bản chất vấn đề của những điều đang hoặc sẽ xảy ra, có tính quyết định cho cuộc đời, thì ơn Chúa giúp chúng ta biết biện phân bằng sự khôn ngoan của Chúa Thánh Thần.
Những giá trị quan trọng cho cuộc sống là những giá trị thiết yếu, là những thứ chúng ta có thể sẵn sàng đánh đổi tự do và an toàn, sự no ấm và những khát vọng khác để bảo vệ nó, chiếm cho được nó. Mỗi người có những giá trị giống hoặc khác nhau, tùy theo thứ tự ưu tiên của những giá trị mà họ coi trọng.
Ai cũng khát khao có được cuộc sống đúng với ơn gọi và phẩm giá làm người, nhưng chỉ khác nhau ở mục tiêu và con đường đạt đến mục tiêu. Chính các giá trị hướng dẫn chúng ta chọn lựa con đường nào để đạt đến mục tiêu, và mỗi sự lựa chọn đều đòi chúng ta phải trả giá.
Thấy trước viễn cảnh của những chọn lựa sẽ đưa mình đến đâu, sẽ được gì, tùy vào sự khôn ngoan, khả năng và sự cân nhắc của mỗi người, để không thối chí, nản lòng khi đương đầu với những khó khăn trước mắt, kiên trì với những lựa chọn của mình. Nhưng người ta thường chỉ để ý đến tầm nhìn ngắn hạn, là chạy theo những giá trị dễ dãi, nhất thời dựa trên những nhu cầu, những khát khao trước mắt.
Qua những chọn lựa, cho thấy chúng ta là ai, bản lãnh của chúng ta thế nào. Và phần thưởng lớn nhất là niềm vui vì có sự chọn lựa đúng, là biết mình đang sống một cuộc sống có ý nghĩa.
Trước khi vào Đất Hứa, Mô sê đã đặt dân Israel trước một sự tự do lựa chọn quyết định số phận họ: “Coi đây, hôm nay tôi đưa ra cho anh em chọn: hoặc là được sống, được hạnh phúc, hoặc là phải chết, bị tai hoạ.”
Với những kỳ công Thiên Chúa đã thi thố, chứng tỏ Người thành tín trong mọi lời Người phán và yêu thương trong mọi việc Người làm, giờ đây, với sự tự do, Thiên Chúa để cho họ quyết định chọn theo để được sống và hưởng sự chúc phúc của Người, hoặc từ bỏ Thiên Chúa để tự chuốc cho mình tai họa và sự diệt vong.
Chính Đức Giêsu đã đã có những lựa chọn để tìm thánh ý Chúa Cha, và để thi hành ý Cha, Người chấp nhận “hủy mình ra không”, chấp nhận hậu quả với bao đau khổ và cái chết, để Ngày thứ ba sẽ sống lại, đem lại cho nhân loại Ơn Giải Thoát.
Hôm nay, Đức Giêsu cũng đặt mỗi người trong sự lựa chọn: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo. Quả vậy, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy. Vì người nào được cả thế giới mà phải đánh mất chính mình hay là thiệt thân, thì nào có lợi gì?”
Con đường làm môn đệ Đức Giêsu không êm ả, đó là một sự liều lĩnh của đức tin. Ở đời này cũng có những giá trị đáng quý, nhưng phải hy sinh cho những giá trị lớn hơn, bền vững hơn, là sự sống vĩnh cửu ở đời sau.
Điều kiện Đức Giêsu đưa ra cho mỗi người lựa chọn là phải từ bỏ chính mình, trong những lựa chọn hằng ngày, với cái giá là những hy sinh, như thể vác thập giá, vác yếu đuối, những giằng co của mình sống theo Lời Chúa mỗi ngày, là đặt mình tùy thuộc vào ý muốn của Thiên Chúa, để Người thanh luyện nó, biến đổi nó và trao nó cho mỗi người “Cái Tôi mới chứa đựng Mạng Sống mới”.
Hôm nay tôi đã Chọn, còn các bạn?
Lm. Giuse Ngô Văn Kha, DCCT