Một cuộc nghiên cứu quy mô lớn cho thấy: một nửa số người Công giáo tham dự Thánh lễ hằng tuần thường xuyên lãnh nhận Bí tích Hòa Giải; đồng thời xác nhận sự cách biệt ngày càng rõ rệt giữa các tín hữu thực hành đạo đều đặn và những người thực hành không thường xuyên.
Điều này có lẽ không làm ai ngạc nhiên; thậm chí có thể tóm gọn bằng một tiêu đề đơn giản: “Người Công giáo thực hành thì thực hành – họ là tội nhân, nhưng là những tội nhân biết sống đạo.” Dù không có những nghiên cứu trực tiếp tương tự tại các quốc gia khác, nhưng các chỉ dấu gián tiếp – chẳng hạn như hồ sơ của các ứng sinh linh mục hay đời sống thánh hiến – cũng cho thấy một thực tế tương tự.
Đây là một tin mừng: đời sống bí tích đang gia tăng, và dần dần khắc phục được nghịch lý gây gương mù không ít lần, khi “hàng người rước lễ thì dài vô tận, còn hàng người xưng tội thì hầu như trống vắng.”
Những dữ liệu đáng chú ý về việc xưng tội
Một cuộc khảo sát do viện Ifop thực hiện cho Bayard-La Croix cho thấy:
– 50% người Công giáo Pháp tham dự Thánh lễ hằng tuần thường xuyên lãnh nhận Bí tích Hòa Giải.
– Trong số những người đi lễ ít nhất mỗi tháng một lần, 36% xưng tội đều đặn.
Kết quả được công bố ngày 8 tháng 12 trên nhật báo Công giáo La Croix cũng cho thấy rằng:
– Trong số những người đi lễ ít hơn mỗi tháng một lần nhưng vẫn gắn bó với đức tin, chỉ 7% thường xuyên xưng tội.
– Con số này tăng lên 12% đối với những người chỉ tham dự các dịp đặc biệt (Giáng Sinh, Phục Sinh, cưới hỏi…).
Dù nghiên cứu không so sánh trực tiếp với các năm trước, nhiều bằng chứng thực tế cho thấy Bí tích Hòa Giải đang “trở lại” trong đời sống Công giáo Pháp. Cha Jean-Marc Pimpaneau, chánh xứ nhà thờ Saint-Louis d’Antin tại Paris, xác nhận:
“Điều này đang hiện diện trong bầu khí chung: sự trở lại của các thực hành truyền thống, các buổi canh thức cầu nguyện, các cuộc hành hương… và một ý thức rõ ràng hơn về tội lỗi.”
Những sáng kiến của các giáo phận nhằm củng cố Bí tích Hòa Giải
Tháng 11 năm 2024, các Giám mục Pháp đã nhóm họp toàn thể và quyết định thiết lập tại mỗi giáo phận một cơ cấu mang tên “Penitencerie diocésaine” (Tòa Giải tội giáo phận), nhằm đào tạo và nâng đỡ các linh mục trong sứ vụ giải tội. Cha Pimpaneau đã trực tiếp tham gia việc thành lập Tòa Giải tội giáo phận tại Tổng Giáo phận Paris.
Tại Saint-Louis d’Antin, một ngôi thánh đường nằm gần các trung tâm thương mại lớn của thủ đô, các linh mục giải tội mỗi ngày từ 8g sáng đến 8g tối. Ngay lối vào nhà thờ có treo hai băng-rôn lớn ghi rõ:
“Các linh mục đón tiếp anh chị em để xưng tội bảy ngày trong tuần.”
Một đời sống Công giáo đang chuyển mình sâu sắc
Cuộc khảo sát, dựa trên 2.159 cuộc phỏng vấn thực hiện từ ngày 14 đến 29 tháng 4, cho thấy:
– Khoảng 3 triệu người trưởng thành tại Pháp (tương đương 5,5% dân số) tham dự Thánh lễ ít nhất mỗi tháng một lần.
– Thêm 3,5 triệu người khác (6,5% dân số) chỉ tham dự trong những dịp đặc biệt.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng Công giáo tại Pháp đang trở thành một hiện tượng ngày càng mang tính đô thị, với gần một phần ba số tín hữu thực hành thường xuyên sinh sống tại vùng Paris. Các giáo phận nông thôn phải đối diện đồng thời với hai thách đố lớn: thế tục hóa và suy giảm dân số.
Sự khác biệt rõ rệt giữa người thực hành đều đặn và không thường xuyên
Nghiên cứu cho thấy một sự phân hóa rất rõ giữa hai nhóm tín hữu:
– Trong số các tín hữu thực hành đều đặn:
+ 8/10 cầu nguyện thường xuyên tại gia đình
+ 44% lần hạt Mân Côi
+ Hơn 1/3 thường xuyên xưng tội và tham dự giờ chầu Thánh Thể
Đối với gần 40% nhóm này, làm người Công giáo trước hết có nghĩa là:
– “sống một mối tương quan thân tình với Chúa Giêsu”
– hoặc “tìm kiếm sự thánh thiện và chiến đấu chống lại tội lỗi.”
Ngược lại, các tín hữu thực hành không thường xuyên nhưng vẫn gắn bó có đời sống đạo ít mang tính sùng kính truyền thống hơn; họ nhấn mạnh nhiều hơn đến các giá trị như “chia sẻ” và “hòa bình.”
Khác biệt sâu sắc về các vấn đề luân lý và xã hội
Khoảng cách giữa hai nhóm càng trở nên rõ nét trong các vấn đề đạo đức:
– Euthanasia (trợ tử):
+ 35% tín hữu thực hành đều đặn phản đối
+ Chỉ 9% trong nhóm thực hành không thường xuyên
– Phá thai:
+ 34% tín hữu thực hành đều đặn phản đối
+ Con số này lên tới 46% nơi những người đi lễ hằng tuần
+ Trong khi sự chấp nhận phá thai rất phổ biến nơi nhóm còn lại
Các tín hữu thực hành không thường xuyên cũng mong muốn cải tổ sâu rộng hơn trong Giáo hội: gần 1/3 coi việc “cải tổ để lấy lại niềm tin của tín hữu” là ưu tiên hàng đầu. Trong khi đó, những người thực hành đều đặn nhấn mạnh đến việc đào sâu đời sống Kitô hữu: cầu nguyện, bí tích, truyền giáo và chiến đấu thiêng liêng.
Chân dung xã hội của người Công giáo gắn bó
Nhóm tín hữu thực hành đều đặn có những đặc điểm riêng:
– Tuổi trung bình dưới 50
– Hơn một nửa là nam giới
– Gần 2/3 xuất thân từ các gia đình đi lễ thường xuyên
– 13% đến từ các gia đình không thực hành đạo – dấu chỉ cho thấy đời sống đức tin vẫn có sức thu hút
Về chính trị, họ không tạo thành một khối đồng nhất:
– 40% nghiêng về cánh hữu hoặc cực hữu
– 30% nghiêng về cánh tả hoặc cực tả
– 15% ủng hộ khối đa số cầm quyền
Một thiểu số năng động nhưng tập trung
Nhà xã hội học Yann Raison du Cleuziou nhận định với La Croix:
“Công giáo Pháp đang trải qua một cuộc chuyển biến lớn. Trong khi tiếp tục suy giảm trong xã hội nói chung, Giáo hội lại đang tái cấu trúc quanh một hạt nhân các tín hữu vô cùng dấn thân.”
Ông giải thích rằng chính sự đồng nhất này tạo nên một môi trường nâng đỡ lẫn nhau, giúp nhóm tín hữu nhiệt thành đứng vững. Thành công gần đây của bộ phim Sacré Cœur tại các rạp chiếu Pháp – một tác phẩm khai thác lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu – là minh họa rõ ràng cho “hiệu ứng dây chuyền” này.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng sự “hồi sinh” này phần lớn là hiệu ứng tập trung:
“Những người Công giáo sốt sắng, trước đây chỉ chiếm khoảng 10% tại mỗi giáo xứ, nay tập trung tới 90% ở các nhà thờ trung tâm đô thị. Điều đó tạo nên một bầu khí rất đồng nhất, với cường độ xác tín mạnh mẽ và mức độ nhiệt thành rất cao.”
