Ma quỷ rất ghét chúng ta tiến bộ. Khi chúng ta lớn lên trong đức hạnh, trong thánh thiện, chúng không để mất cơ hội, chúng cố gắng gấp đôi để lôi kéo chúng ta phạm tội bằng con đường đức hạnh.
Dĩ nhiên, như tên của chúng, chúng có tên là quỷ quyệt thì chúng làm việc một cách quỷ quyệt! Nhưng chúng ta có thể học cách để chận chiến thuật của chúng.
Trong tác phẩm “Cuộc chiến thiêng liêng”, một tác phẩm có từ thế kỷ 16, tu sĩ người Ý Lorent Scupoli lột trần các mưu chước của quỷ để giúp chúng ta quay về với con đường thánh thiện. Đặc biệt tu sĩ phân biệt hai mưu chước.
Mưu chước thứ nhất, quỷ cám dỗ chúng ta qua các công việc tốt đẹp vượt quá sức chúng ta. Sau đó khi chúng ta chán nản vì không làm được, chúng ta buông rơi để đi vào con đường tội lỗi, thay vì tiếp tục cố gắng làm dù cho mục đích này khó đạt được. Tác giả Scupoli đưa ra ví dụ về một người bệnh muốn làm việc tốt nhưng không có khả năng.
Ví dụ trường hợp của một người bệnh kiên nhẫn chịu đựng cái đau của mình, ma quỷ sợ người đó có được thói quen kiên nhẫn, nó sẽ cám dỗ người đó làm những điều tốt nếu người này ở trong một tình trạng khác: chúng thuyết phục người bệnh nếu họ khỏe, họ sẽ kính Chúa hơn, họ sẽ hữu ích cho chính mình và cho người anh em. Khi nó khơi lên ham muốn giả tạo nếu mình lành bệnh, nó bám rịt đến mức người bệnh đau buồn vì không thể có được những gì mình muốn và khi ham muốn càng đốt cháy thì lo lắng càng tăng.
Chìa khóa để chống lại mưu chước này là đặt hết lòng tin tưởng vào Chúa, tập trung vào tình trạng hiện tại của chúng ta, hài lòng với những gì chúng ta có thể làm trong giây phút hiện tại. Thay vì cứ lặp đi lặp lại những câu “nếu”, “phải chi”… , chúng ta nên tập trung vào những gì có thể làm “ở đây và bây giờ”. Chúa sẽ chăm sóc phần còn lại.
Biến một đức tính thành kiêu ngạo
Mưu chước thứ nhì là biến các đức tính của chúng ta thành niềm tự hào. Chúng có thể cám dỗ để chúng ta nghĩ rằng chúng ta tốt là nhờ chỉ vào ý chí của mình, hoặc chúng ta tốt hơn người khác. Tính kiêu ngạo này sẽ nhanh chóng dẫn chúng ta đi trên con đường sai lầm.
Con rắn già tìm cách cám dỗ bằng chính các đức tính chúng ta có, để rồi biến các đức tính này là dịp để chúng ta phạm tội. Nó làm cho chúng ta nghĩ mình có giá và hài lòng với chính mình, nâng mình lên cao đến mức chúng ta không thể không vướng vào danh vọng hão. Vì vậy, phải luôn chiến đấu, và luôn kiên định ý thức về sự hư vô của mình; luôn nghĩ từ sâu thẳm lòng mình, mình chẳng là gì cả, mình không biết gì và mình không thể làm gì (nếu không có Chúa).
Chúng ta phải luôn ghi nhớ trong lòng, dù chúng ta tiến bộ trong đời sống tâm linh, nhưng điều này không phụ thuộc vào chúng ta, mà chỉ duy nhất phụ thuộc vào Chúa. Và chúng ta phải hết sức cảnh giác, vì khi chúng ta mong muốn tiến bộ trong đức hạnh, ma quỷ sẽ dùng khát vọng này để làm cho chúng ta quay lưng lại với Chúa.
Marta An Nguyễn dịch
