Ngày thứ năm 21 tháng 9, hãng tin Vatican Fides loan tin Văn phòng Báo chí Tòa Thánh cho biết, giám mục Antonio Nghiêu Thuấn (Yao Shun), giáo phận Tế Ninh và giám mục Giuse Dương Vĩnh Cường (Yang Yongqiang), giáo phận Châu Thôn có tên trong danh sách tham dự Đại hội thường kỳ lần thứ XVI của Thượng hội đồng giám mục. Các giám mục Trung quốc là “khách mời đặc biệt” của Đại hội sẽ được tổ chức tại Rôma từ ngày 4 đến ngày 29 tháng 10 năm 2023.
Giám mục Antonio Nghiêu Thuấn, 58 tuổi, giáo phận Tế Ninh thuộc khu tự trị Nội Mông (bắc Trung quốc), là giám mục được phong đầu tiên sau thỏa thuận tạm thời giữa Tòa Thánh và Trung quốc ký kết về việc bổ nhiệm các giám mục ngày 22 tháng 9 năm 2018.
Thông cáo chính thức ngày 22 tháng 9 năm 2018 ghi: “Việc ký kết thỏa thuận tạm thời bổ nhiệm các giám mục diễn ra trong khuôn khổ các cuộc tiếp xúc giữa Tòa thánh và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, vốn đã tiến hành một thời gian để giải quyết các vấn đề giáo hội, cùng quan tâm và để thúc đẩy mối quan hệ hiểu biết.” Buổi ký kết diễn ra tại Bắc Kinh giữa giám mục Antoine Camilleri, thứ trưởng phụ trách quan hệ của Tòa thánh với các quốc gia, và ông Wang Chao, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung quốc đối ngoại. Thỏa thuận tạm thời này là thành quả của quá trình xích lại gần nhau từng bước và tương quan qua về được soạn thảo sau một quá trình đàm phán chu đáo và lâu dài, đưa ra các đánh giá định kỳ.
Giám mục Nghiêu Thuấn
Giám mục Nghiêu Thuấn sinh năm 1965 tại Ulanqab, chịu chức năm 1991 sau khi theo học tại Chủng viện Quốc gia Bắc Kinh. Ngài giảng dạy tại Chủng viện Quốc gia và làm linh hướng. Từ năm 1994 đến năm 1998, ngài theo học tại Hoa Kỳ và có bằng phụng vụ. Ngài hoàn thành khóa học Kinh Thánh ở Giêrusalem. Ngài được giám mục Phaolô Mạnh Thanh Lộc (Paul Meng Qinglu), giáo phận Hohhot (Nội Mông) phong giám mục ngày 26 tháng 8 năm 2019. Ngài làm việc trong ủy ban phụng vụ của Hội đồng Giám mục Trung quốc (không được Tòa thánh công nhận).
Giáo phận Tế Ninh có khoảng 70.000 tín hữu với 30 linh mục và 12 nữ tu.
Giám mục Giuse Dương Vĩnh Cuờng
Giám mục Giuse Dương Vĩnh Cuờng, giáo phận Châu Thôn, tỉnh Sơn Đông, được phong giám mục phụ tá ngày 15 tháng 11 năm 2010. Ngài là giám mục chính thức thứ 10 được chính quyền công nhận trong hiệp thông với Giáo hội.
Ngài sinh tháng 4 năm 1970. Năm 1987, ngài vào tiểu chủng viện Tế Nam. Năm 1989, ngài được cử đi học tại Đại chủng viện Sheshan của Giáo phận Thượng Hải và chịu chức năm 1995. Năm 2003, ngài theo học một năm tại Chủng viện quốc gia Bắc Kinh. Từ năm 2005 đến 2010, ngài dạy tại Chủng viện Chúa Thánh Thần ở Tế Nam.
Giáo phận Châu Thôn có 16.000 tín hữu và 12 linh mục.
Thêm nữa, phải hiểu sự lựa chọn hai giám mục có phần mang tính hòa giải với Vatican, vì Đảng cộng sản Trung quốc vốn cho phép những chuyến đi như vậy. Việc bổ nhiệm giám mục của họ nằm trong số những việc được Rôma bí mật phê chuẩn dưới thời Đức Bênêđictô XVI năm 2010. Mặc dù không phải là người bất đồng chính kiến, giám mục Nghiêu Thuấn đã bị từ chối, ngài không được phép đi Mông Cổ từ Nội Mông của Trung quốc trong chuyến đi Mông Cổ đầu tháng 9 của Đức Phanxicô.
Vì sao các giám mục của Trung quốc được đưa vào danh sách thứ hai của những người tham gia thượng hội đồng vào tháng 9, nhưng lại không có trong danh sách đầu tiên vào tháng 7? Câu trả lời là Đảng cộng sản Trung quốc đã vi phạm thỏa thuận giữa Vatican và Trung quốc năm 2018, đã bổ nhiệm giám mục Thẩm Bân, lúc đó là giám mục của Haimen, làm giám mục mới của Thượng Hải mà không có sự chấp thuận của Rôma.
Vatican đã phản đối, điều này có thể đã làm cho Đảng cộng sản Trung quốc từ chối cấp giấy phép cho bất kỳ giám mục Trung Quốc nào đến Rôma tham dự thượng hội đồng. Chỉ sau khi Đức Phanxicô chấp nhận việc bổ nhiệm giám mục Thẩm Bân ở Thượng Hải nên Đảng cộng sản Trung quốc mới thay đổi quyết định và cho phép hai giám mục đi dự thượng hội đồng, chọn hai giám mục khó làm cho Rôma hay ít nhất là những người khác bất bình.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch