Thái Hà (30.03.2020) – Từ khi dịch cúm Tàu bùng phát, ở khắp nơi người ta hay nói đến những cụm từ “cách ly, phong tỏa, cô lập, đóng cửa.”
Những từ ngữ này ngắn gọn phản ánh sự cấp thiết của việc phòng dịch, để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng. Dẫu vậy, đằng sau chúng là cả một khối nặng đang đè lên vai người nghèo, bất kể họ ở đâu đi chăng nữa.
Ở nước Úc, trong suốt tuần vừa qua, người ta chứng kiến dòng người xếp hàng dài dằng dẵng để đợi lấy tiền trợ cấp thất nghiệp từ chính phủ. Dịch cúm tàu khiến các công ty, nhà hàng dịch vụ đóng cửa hàng loạt và dĩ nhiên, nhân công bị cắt giảm hàng loạt. Dân bản địa mất việc thì ít ra còn được chính phủ nuôi chứ dân nhập cư thì lấy ai nuôi mình?
Cùng một khái niệm, cùng một định nghĩa nhưng khi được áp dụng từ nước giàu sang nước nghèo, tình hình lại càng bi đát gấp bội phần.
Hôm qua coi thời sự Trung Đông, phóng viên hỏi một người tị nạn về tình hình phòng dịch Corona. Dân nghèo chua xót trả lời: “Nước sinh hoạt chúng tôi còn thiếu thốn, lấy đâu ra nước mà rửa tay thường xuyên được!” Đấy, với họ nước rửa tay vẫn còn là một thứ xa xỉ.
Xem tin Ấn Độ thì cười ra nước mắt. Vì hệ thống giao thông bị dừng hoạt động, cộng thêm việc mất việc ở thành phố, người nghèo đô thị chỉ còn cách duy nhất để về quê là đi xe hai cẳng, cuốc bộ cả mấy trăm cây số. Đường về quê dài dằng dặc đã chưa đủ khổ, cảnh sát Ấn Độ còn lăm le cái gậy vụt không thương tiếc vào bất kì ai lang thang trên đường. Vâng dưới con mắt người có quyền, họ có tội, tội không ở nhà khi có lệnh cấm ra ngoài, nhưng thiết nghĩ sâu xa hơn, “cái nghèo mới chính là cái tội” khiến họ ra nông nỗi này.
Nghe đâu ở nước nào đó bên châu Phi đã xuất hiện tình trạng trộm cướp có vũ khí để giành giật lương thực. Mấy năm trước Ebola, giờ lại thêm cúm Tàu, buồn quá đỗi cho họ. Đã nghèo lại gặp cái eo!
Ở khắp nơi là vậy, Việt Nam mình thì thế nào?
Đành rằng Nước Mỹ mới rút Việt Nam ra khỏi danh sách nước nghèo nhưng không vì vậy mà bớt lo cảnh “bần cùng sinh đạo tặc.” Đâu đó mấy hôm nay đã xuất hiện những bức ảnh, clip về những gia đình mặc áo vải bố, xách cái bị đi ăn xin. Dẫu biết đây chỉ là trò đùa vui của người ta, nhưng sự thật rõ ràng: Dịch cúm tàu khiến nhiều người lao đao vì mất công ăn việc làm. Người có chút của ăn của để mà đã nghĩ đến những viễn tượng bị đát là gia nhập cái bang!
Mất việc, không được đi ra ngoài thì ở nhà thôi. Nhưng ở nhà thì lấy tiền đâu khi mà áp lực cơm áo gạo tiền bình thường đã phải chật vật lắm mới xoay xở qua ngày đoạn tháng được? Tiền nó có biết cúm Tàu là cái thứ gì đâu.
Nhớ đến những cô xa quê làm nghề “đồng nát ve chai,” những em bé đánh giầy, bán báo, những cử nhân chạy grab, những người bán nước vỉa hè … mà rùng mình lo lắng. Rồi họ, những người nghèo, họ sẽ phải làm sao đây để sinh tồn?
Những câu hỏi nhức nhối mà chẳng có lời giải đáp!
Duc Trung Vu, CSsR
