“Khi xưa đôi ta bé ta chơi
Đôi ta chơi bắn súng khơi khơi
Chơi công an đi bắt quân gian
Hiên ngang anh giơ súng ngay tim: Bang! bang!”
Nhạc sĩ Phạm Duy đã viết như thế về thời bé thơ nghịch ngợm, chả biết buồn phiền, trong lời Việt đặt cho một bản nhạc nước ngoài. Đến khi lớn lên, đến “tuổi biết buồn” thì ca từ không còn vẻ hồn nhiên, vô tư lự: “Buồn đã đến rồi, một buổi sớm mưa rơi”.
Khi còn tấm bé, lòng mừng vui khấp khởi khi thấy những dấu hiệu Giáng sinh: nhạc Giáng sinh tươi vui, hang đá lung linh, quàông già No-en, hoạt cảnh Giáng sinh, lễ nửa đêm.
Nay cái già đang đến, hình như niềm vui Giáng sinh đã phai nhạt mấy màu! Mà ai làm cho phai nhạt cơ chứ?
“Tại anh tại ả? Tại cả hai ta”. Chỉ muốn đổ lỗi cho người khác, chỉ muốn bắt chước Jean-Paul Sartre ta thán: “Tha nhân là hỏa ngục”.
Thôi, hãy quì trước hang đá, xét mình, hoán cải, không theo Sartre, mà theo hài nhi Giêsu, theo chàng Giêsu, theo Giáo Hội. Can đảm đấm vào ngực của cái thân già này mà thốt lên: Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.
Tôi sẽ theo gương Chúa mà vào đời, đi công bố Tin Mừng, đi bảo vệ các công trình sáng tạo của Chúa, song song với học hỏi Lời Chúa, coi đó là món quà tuyệt hảo dâng lên Chúa.
Bây giờ tôi sẽ thầm thì xét mình trước máng cỏ.
Tôi có gốc nhát sợ nhà cầm quyền từ sau 1975.
Từ khi thấy bắt bớ, chiếm cứ, lên án, hộ khẩu, một đảng, các loa tuyên truyền…, tất cả như cán ép hồn tôi, đẩy tôi vào lối sống “im lặng là vàng”, tôi đã sống theo kiểu nhà văn Nguyễn Tuân: Sở dĩ sống tới giờ là nhờ biết sợ.
Vì Lời Chúa vẫn còn một ít trong tôi và tế bào lương tâm cũng còn thoi thóp, nên vẫn còn biết xấu hổ vì đã khép miệng quá lâu, khép tới tuổi già!
Liệu tôi sẽ như trẻ thơ và thiếu niên Giêsu, khởi đầu mở miệng và bập bẹ nói lời chân lý?
Xin Chúa Hài Đồng ban cho con ơn can đảm vào đời rao truyền chân lý trước khi già hẳn rồi ra huyệt mộ.
Tôi hay ngấm ngầm chê trách các mục tử, cho rằng các ngài nhát sợ, không làm đủ bổn phận rao truyền Tin Mừng, không đấu tranh cho dân chủ.
Tôi đẩy quả bóng trách nhiệm chính trị công dân sang các ngài, còn tôi thì cứ yên tâm thụ hưởng không đấu tranh. Đi truyền giáo ư? Việc của các người đi tu! Đi góp ý với chính quyền về luật tôn giáo ư? Hội đồng Giám mục phải đi, còn tôi chỉ đi nhà thờ. Dân chúng đói khổ lầm than ư? Ủy ban Bác ái và Ủy ban Công lý và Hòa bình phải lo mà làm, còn tôi “phận mỏng cánh chuồn”, chỉ lo việc gia đình thôi.
Xin Đức Giêsu thời trai trẻ, đấng đã rao giảng ở thành phố Giêrusalem trước mặt nhà cầm quyền và giáo quyền, ban cho con ơn mạnh mẽ, can đảm rao truyền Tin Mừng trong xã hội mà không đổ vấy trách nhiệm cho hàng mục tử.
Tôi chưa làm theo lời mời gọi chăm sóc cứu chữa bảo vệ môi trường.
Đức Giáo Hoàng nhắc tôi xưng ra trước hang đá rằng tôi đã có lỗi chểnh mảng không chăm sóc quà tặng của Đấng Sáng Tạo: quà thiên nhiên vạn vật và quà con người. Cả hai loại quà này được tặng cho tôi nhưng không. Nhờ quà sinh thái con người và quà thiên nhiên vạn vât mà tôi được lớn lên cả về thể xác lẫn tinh thần.
Xin Chúa Giêsu thời mới sinh, thời niên thiếu, thời trưởng thành, Đấng đã vào sa mạc, Đấng đã chiêm ngắm cỏ cây chim trời biển cả, Đấng đã
dùng thiên nhiên mà dạy dỗ loài người, xin Chúa tha cho con tội lỗi, tật xấu, ngay cả bất lực trong công cuộc bảo vệ các loại môi trường là quà của Chúa ban cho chúng con. Thật ra, hang đá cũng là môi trường che chở khi Chúa run rẩy sinh ra?
Còn bé thì mơ có quà ông già No-en, mà hồi ấy gia đình nghèo, nên chẳng bao giờ được quà kiểu các em bé bên Tây. Bây giờ đã toan về già thì mới nhận ra: Chúa Cha tặng quà Giêsu cho nhân loại. Chúa Cha còn tặng cả quà vũ trụ cho loài người quản lý hưởng dùng theo ý Chúa.
Tôi đã chưa biết tận hưởng QUÀ GIÊSU. Lâu nay tôi không tìm hiểu Ngài cho sâu sắc. Chỉ biết qua loa qua lễ Chủ nhật, qua vài câu kinh. Mở quà Giêsu thấy có lời Ngài diễm tuyệt nhưng tôi ít xem kỹ quà, ít đọc Lời của Quà.
Xin Chúa Giáng Sinh, đấng tốt triệu lần hơn ông già No-en, cho con quà là chính Chúa, cho con ơn khát khao chiêm nghiệm lời Chúa, lời của Hội Thánh, bớt đi các nỗi sợ nhà cầm quyền. Con quyết tâm bỏ thói tật đổ vấy trách nhiệm lên vai mục tử. Trái lại, xin cho con dám công bố lời Chúa nơi con lao động vất vả, trong gia đình con, trong nước Việt buồn của con.
Nguyễn Khang
Tựa bài của tác giả: “Tâm tình trước máng cỏ Giáng sinh 2016 của một người toan về già”
Trích Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo, số 24
