Nhà Thờ Thái Hà
Ngày mai (01/08) chúng ta cùng nhau mừng lễ Cha thánh Anphongsô, Tiến sĩ Hội Thánh, Đấng Sáng Lập Dòng Chúa Cứu Thế, bổn mạng các nhà thần học luân lý và các cha giải tội. Ngài đã dấn thân, hy sinh cả cuộc đời để yêu mến và phục vụ Hội Thánh Chúa. Trong tâm tình kính nhớ thánh nhân, chúng ta cùng dành chút thời gian tìm hiểu cách vắn gọn về cuộc đời của ngài, qua đó chúng ta thêm lòng yêu mến Giáo Hội và yêu mến người nghèo.
Thư của thánh Phaolô tông đồ gửi tín hữu Côrintô (1 Cr 14,26) đã nói: “Vậy, thưa anh em, phải kết luận thế nào? Khi anh em hội họp, người thì hát thánh ca, người thì giảng dạy, người thì nói lời mặc khải, người thì nói tiếng lạ, người thì giải nghĩa: tất cả những điều ấy đều phải nhằm xây dựng Hội Thánh.”
—
Thánh Anphongsô yêu mến Giáo Hội bằng cách yêu mến người nghèo. Như trích thư của thánh Phaolô nhắc nhở cộng đoàn ở Côrintô rằng, dù bất cứ ai và ở bất cứ chức vụ hay trách nhiệm nào trong Hội Thánh thì mọi việc làm đều phải nhằm xây dựng Hội Thánh. Thánh Anphongsô đã sống một cuộc đời như vậy khi yêu mến Hội Thánh qua việc rao giảng Tin Mừng cho người nghèo, bằng đời sống cầu nguyện và thực hiện các tác phẩm và cuối cùng là sẵn sàng lãnh trách nhiệm mà Hội Thánh trao phó.
Thực vậy, khởi đầu sứ vụ rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu đã áp dụng lời ngôn sứ Isaia cho bản thân Người: “Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, sai tôi đi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn.” (Lc 4, 18 – 19). Chúa Giêsu là Đấng phải đến và làm cho lời ngôn sứ ấy được ứng nghiệm nơi bản thân của Người. Rao giảng Tin Mừng cho người nghèo là trung tâm sứ vụ của Chúa Giêsu và Người cũng trao sứ vụ ấy cho Hội Thánh trước khi về trời. Rao giảng Tin Mừng, hay truyền giáo là sự sống và là bản chất của Hội Thánh. Thánh Anphongsô ý thức rất rõ điều này khi chọn lựa chính sứ mạng của Chúa Giêsu, cũng là sứ mạng Hội Thánh đã lãnh nhận để làm thành sứ mạng của Dòng Thánh. Vì thế, số Hiến pháp đầu tiên của Hội Dòng ghi rõ:
“Mục đích của hội dòng là “theo gương Chúa Giêsu Kitô Cứu Thế” bằng cách rao giảng Lời Chúa cho người nghèo, như chính Ngài đã tuyên bố về mình: “Người đã sai tôi rao giảng Tin Mừng cho người nghèo khó”. (HP số 1)
Các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế để cho Lời Chúa, chí ý của thánh tổ Anphongsô thấm nhập vào trong đời sống của mình và thể hiện bằng nhiều cung cách khác nhau. Như trong các lời khấn, trong đời sống cộng đoàn, trong các thánh lễ và kinh nguyện. Hơn thế nữa, tất cả những xác tín ấy được thể hiện trong đời sống mục vụ, trong sứ mạng đến với người nghèo. Ngoài ra, bằng đời sống và lời rao giảng, các tu sĩ cũng làm cho mọi người biết yêu mến Giáo Hội bằng cách “ôm lấy người nghèo”, không phải chỉ là đối tượng của sự trợ giúp vật chất hay thiêng liêng, nhưng như là sứ mạng của chính Chúa Cứu Thế.
Điều thứ hai có thể chia sẻ về thánh Anphongsô yêu mến Giáo Hội, chính là bằng đời sống cầu nguyện và rao giảng Tin Mừng bằng ngòi bút. Thực vậy, với tài năng thiên phú, ngài đã để lại nhiều tác phẩm thần học, âm nhạc, hội họa và tinh thần cầu nguyện liên lỉ không chỉ cho người đương thời mà còn cho các thế hệ mai sau.
Mỗi ngày ngài dành tám giờ đồng hồ để cầu nguyện và ngài khẳng định: ai cầu nguyện sẽ được cứu độ, ai không cầu nguyện sẽ bị hư mất. Đó là gương sáng và là lời thúc giục mạnh mẽ cho tất cả những ai biết ngài, lắng nghe và muốn sống như ngài. Ơn cứu độ, đó không phải là điều quí giá nhất mà cả cuộc đời chúng ta dấn thân và hy sinh hay sao? Cầu nguyện cho mình, cho anh chị em chính là việc làm yêu mến Hội Thánh Chúa.
Ngoài ra, qua các tài năng mà Chúa ban cho ngài, ngài đều áp dụng triệt để cho phục vụ cho việc loan báo Tin Mừng. Các bản nhạc của ngài là một lời cầu nguyện thiết tha với âm nhạc với lời hát bình dân nhưng không hề thiếu những suy tư sâu sắc. Đơn cử một bài thánh ca đã trở nên rất quen thuộc với các tín hữu Việt Nam, đó là bài “Hội nhạc Thiên Quốc”, nhạc của thánh Anphongsô, lời của cố linh mục Hoàng Diệp. Tâm hồn nhạy cảm với những sự thánh thiêng, bài thánh ca đó chính là một lời cầu nguyện vươn lên tới Thiên Quốc. Hội họa cũng là nơi ngài bày tỏ tâm hồn và những điều ngài xác tín về những chân lý đời đời. Các bức tranh của ngài đã vẽ luôn gợi cho người ngắm nhìn một tinh thần cầu nguyện và sám hối. Bức tranh nổi tiếng về Chúa Giêsu chịu đóng đinh với thân mình đẫm máu, thể hiện tình yêu đến chết của Con Thiên Chúa minh chứng cho tinh thần đó của thánh nhân.
Đặc biệt nhất chính là bộ Thần học luân lý và các sách linh đạo, các sách cổ võ lòng đạo đức bình dân, tất cả là 111 cuốn. Với 21.500 lần in và tác phẩm được dịch ra 72 thứ tiếng, ngài là một trong những tác giả được nhiều người đọc nhất. Những tác phẩm nổi tiếng nhất đó là: Tầm quan trọng của việc cầu nguyện, Thực hành yêu mến Chúa Giêsu Kitô, Vinh quang Mẹ Maria, Viếng Thánh Thể.
Yêu mến Hội Thánh Chúa là đem tài năng Chúa ban để phục vụ và Cha thánh Anphongsô trở thành bậc thầy về đời sống tâm linh chính, là làm sinh hoa kết trái các tài năng thiên bẩm ấy. Các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế được gợi hứng một cách mạnh mẽ về tinh thần này của Đấng sáng lập, nghĩa là dùng tài năng Chúa ban để bày tỏ lòng yêu mến Hội Thánh và cứu rỗi các linh hồn. Trong thời đại kỹ thuật số, mạng truyền thông xã hội phát triển, chí ý của cha thánh Anphongsô tiếp tục nở rộ bằng muôn ngàn cách thức khác nhau, không chỉ là tu sĩ trong Dòng, nhưng là tất cả các anh chị em sống linh đạo Anphongsô giữa đời và các cộng tác viên trực tiếp hay gián tiếp.
Cuối cùng, thánh Anphongsô yêu mến Giáo Hội trong trách nhiệm được trao phó. Cha thánh Anphongsô không muốn trở thành một Giám mục, ngài đã hai lần từ chối làm giám mục Palermo. Nhưng, Đức Giáo Hoàng Clementê XIII vẫn muốn ngài trở thành giám mục giáo phận St. Agatha. Ngài đã chấp nhận điều đó với lòng vâng phục, đồng thời, ngoài việc điều khiển nhà Dòng thì ngài dành tâm trí của mình để phục vụ Hội Thánh.
Ngài là một giám mục nghèo, giám mục của người nghèo. Với năng động sẵn có của một đấng sáng lập Dòng và là một giám mục truyền giáo, ngài bắt tay vào việc canh tân giáo phận bắt đầu từ các giáo xứ. Các cuộc thăm viếng mục vụ của Đức Giám Mục Anphongsô và gương đời sống của ngài thực hiện phần còn lại của việc canh tân. Toàn bộ đời sống của ngài là nên giống Đức Kitô. Ngài gia tăng các công việc bác ái, bán đi những đồ dùng bằng bạc, những con la và những vật chuyên chở của ngài. Tất cả những việc ấy đều toát lên một vẻ đẹp của một con người hết lòng yêu mến Hội Thánh, sẵn sàng hy sinh để xây dựng Hội Thánh Chúa.
Các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế nhận lấy trách nhiệm từ Hội Thánh trên các cánh đồng truyền giáo, trong các việc mục vụ thường kỳ, cũng cố gắng chu toàn việc bổn phận với lòng yêu mến. Sống nghèo giữa dân nghèo, như người nghèo lúc nào cũng là một thách đố lớn lao, các tu sĩ bị đòi hỏi phải từ bỏ chính mình để đi theo con đường mà Thầy Chí Thánh đã đi. Nghèo không bao giờ là mục tiêu, nhưng là phương thế mà chính Chúa Giêsu đã chọn lựa. Thánh tổ lập Dòng cũng chọn lựa không chỉ cho cá nhân ngài nhưng cho toàn Dòng thánh, để trở nên Một Thân Mình với Đức Kitô trong sứ vụ loan báo Tin Mừng cho người nghèo khó tất bạt, những người bị gạt ra bên lề Giáo Hội và xã hội.
—
Lòng yêu mến Hội Thánh Chúa của cha thánh Anphongsô được thể hiện ra trong suốt cuộc đời của ngài từ việc chọn lựa rao giảng Tin Mừng cho người nghèo, bằng việc cầu nguyện và rao giảng Tin Mừng qua các tác phẩm, cuối cùng là đón nhận trách nhiệm mà Hội Thánh trao phó bằng lòng yêu mến và hy sinh trong việc mục vụ. Để làm được tất cả các việc ấy, chắc chắn hồng ân của Thiên Chúa đã tuôn tràn trên cuộc sống của thánh nhân. Và bởi vì, ngài đã sẵn lòng để cho ơn Chúa được trổ sinh hoa trái trong cuộc đời mình, nên ngài trở thành biểu tượng của lòng thương xót Chúa tràn lan.
Ngài vẫn luôn là mẫu gương nhiệt thành tông đồ, đâu phải chỉ cho các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế, nhưng còn cho tất cả các Kitô hữu. Mừng lễ thánh nhân (01/08), chúng ta lại có cơ hội nhóm lên ngọn lửa cháy bỏng yêu mến Chúa, yêu mến Hội Thánh và các linh hồn qua đời sống của ngài. Nguyện xin thánh Anphongsô chuyển cầu muôn ơn lành của Chúa cho chúng con, nhất là khi đại dịch covid-19 đang hoành hành trên thế giới và quê hương Việt Nam.
—
KINH NGUYỆN CÙNG THÁNH ANPHONGSÔ
Lạy thánh An-phong-sô là quan thày vinh hiển và yêu mến của con./ Ngài đã khó nhọc và lao khổ biết bao,/ để bảo đảm hoa trái ơn cứu chuộc cho nhân trần./ Xin nhìn đến những nhu cầu của linh hồn khốn khổ con,/ và thương xót con./ Nhờ lời chuyển cầu mạnh thế của ngài bên tòa Chúa Giêsu và Mẹ Maria,/ xin cho con được thật lòng thống hối,/ và ơn tha thứ các lỗi lầm đã qua;/ xin cho con một lòng ghét tội thẳm sâu,/ và sức mạnh để luôn luôn chống trả mọi cơn cám dỗ.
Nguyện xin thánh An-phong-sô/ ban cho con một tàn lửa của tình yêu nồng cháy hằng thiêu đốt tim ngài./ Xin cho con biết noi gương ngài,/ mà đặt Thánh Ý Chúa làm luật sống duy nhất của đời con./ Xin cho con một lòng mến yêu nồng nhiệt và bền bỉ dành cho Chúa Giêsu,/ một niềm sùng kính thiết tha như con thảo dành cho Mẹ Maria./ Xin cho con ơn biết cầu nguyện không ngừng,/ và được bền đỗ trong việc phụng sự Chúa cho đến cuối đời con,/ để con được sum họp với thánh nhân,/ mà ngợi khen Thiên Chúa và Mẹ Maria đời đời chẳng cùng./ Amen.
Sài Gòn, ngày 31/07/2021
Lm. Anphongsô Trần Ngọc Hướng, C.Ss.R
(Bài chia sẻ được viết lại từ một giờ cầu nguyện
với thánh Anphongsô năm 2016)
