Thánh Tâm và khoa học

Là người Công giáo, ai cũng biết Tháng Sáu là tháng biệt kính Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Có một câu trả lời khiến tôi hứng thú. Một người nào đó đã nói trên twitter rằng họ cũng suy nghĩ về Thánh Tâm, nhưng cũng có thứ mà tôi (một người không chuyên toán học) chưa bao giờ nghe nói đến, đó là Bộ Mandlebrot.

Nói chung, tôi tránh những video như vậy. Tôi không đồng ý với khái niệm cho rằng khoa học và tôn giáo không tương thích nhau, giống như tất cả các khoa học gia Công giáo trong những năm qua đã làm, nhưng sự chú ý của tôi không như trước đây và video dài cả giờ đồng hồ là một thách thức thực sự đối với tôi.

Tuy nhiên, tôi rất tò mò về cách người ta có thể suy ngẫm về Thánh Tâm và Bộ Mandlebrot, đến nỗi tôi quyết định chụp bức ảnh này, được xử lý bởi nhà vật lý thiên văn Jason Lisle, một Kitô hữu.

Tôi đã bỏ qua khoảng 15 phút đầu tiên, khi Lisle đưa ra ý kiến và minh chứng. Nhưng sau đó, ngay khi ông ấy đi vào chủ đề, tôi đã bị cuốn hút. Thực sự rất ngạc nhiên. Bộ Mandlebrot thật đáng kinh ngạc và đẹp đẽ, bí ẩn và quyến rũ. Tôi có hai suy nghĩ ngay lập tức.

Đầu tiên là tôi hiểu tại sao người trả lời twitter của tôi lại đưa thiết lập vào bối cảnh của Thánh Tâm Chúa Giêsu. Đó là vì Thánh Tâm, như được Thánh nữ Margaret Maria Alacoque miêu tả hồi thế kỷ 15 mang nhiều nét giống với Bộ Mandlebrot ẩn sâu. Đặc biệt nếu bạn xoay nó theo chiều dọc.

Như bạn thấy ở đó, nó tiếp tục lặp đi lặp lại không ngừng, có thể biết và không thể biết nhưng vẫn luôn hiện hữu, giống như tình yêu của Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa, và Ba Ngôi Chí Thánh của trí óc, cơ thể và tinh thần, của Ngôi Lời và vũ trụ mở rộng. Khi Chúa Giêsu cho Thánh Margaret thấy Thánh Tâm Ngài, Ngài cho bà thấy Ngài vẫn ở với chúng ta một cách mật thiết và vĩnh cửu như thế nào. Một trái tim hoàn toàn hòa hợp với mọi thụ tạo, và trong mỗi chúng ta.

Ecce Cor Meum – Đây là Trái Tim Tôi. Và của chúng ta? Sự gần gũi và sự kết nối giữa các tế bào và thiên thể có thật như vậy không?

Ý nghĩ thứ hai, như tôi nhìn thấy Trái Tim trong mọi thụ tạo, là ngay từ đầu Kinh Thánh, chỉ có những dòng trong đó, chúng ta đã trao đổi ngắn gọn với Chúa. St 1:27 nói: “Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh mình, Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa, Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ.”

Chúng ta đọc điều này dưới góc độ nhân loại và vui lòng để cho “Thiên Chúa là Thần Khí hoàn toàn và do đó không có giới tính, nhưng mỗi giới tính đều chứa đựng các phương diện sáng tạo và đồng sáng tạo của Ngài.” Nhưng tầm nhìn của loài người – nhất là bất cứ lúc nào nó chạm vào thứ gì liên quan chính nó – có xu hướng khá hạn chế. Nhìn thấy gì? Chúng ta giống như Chúa, vì vậy Chúa cũng giống chúng ta, sống với sự nhạy cảm của chúng ta! Sau đó chúng ta gán cho Chúa tất cả những nhạy cảm của con người – chúng ta sẵn sàng an ủi và lên án, yêu thương và ghê tởm, bào chữa và thực thi. Ngoại trừ việc chúng ta quên một vài thứ…

✽ “Chúa Cha không xét xử một ai, nhưng đã ban cho người Con mọi quyền xét xử.” (Ga 5:22) Chúng ta quên rằng Thiên Chúa trao quyền xét xử cho Chúa Giêsu Kitô, Ngôi Hai trong Ba Ngôi Thiên Chúa, vì mọi điều Thiên Chúa muốn làm, mọi điều Thiên Chúa có thể làm, đều hoàn toàn vì tình yêu, vì yêu thương chúng ta, nâng đỡ chúng ta, và chờ đợi chúng ta trở lại với Ngài, rồi Ngài lại đến với chúng ta, và yêu thương chúng ta hơn nữa.

✽ Chúng ta quên rằng một nhà thần học lỗi lạc như Thánh Tôma Aquinô – Tiến sĩ Thiên thần, tác giả của các bài thánh ca vượt thời gian và bộ Tổng luận Thần học – đã tuyên bố sau một thị kiến rằng mọi thứ ngài đã viết chỉ như rác rưởi, bởi vì Thiên Chúa đã chỉ cho thánh nhân thấy điều gì đó quá rộng lớn và khó hiểu đến mức không thể diễn tả được. Vì thế, thánh nhân đặt bút xuống và không viết nữa.

✽ Chúng ta quên rằng chúng ta chỉ là những sinh vật đơn thuần có cuộc sống trong khoảng trăm năm: “Tính tuổi thọ, trong ngoài bảy chục, mạnh giỏi chăng là được tám mươi, mà phần lớn chỉ là gian lao khốn khổ, cuộc đời thấm thoát, chúng con đã khuất rồi.” (Tv 90:10) Vì vậy, chúng ta không nên lãng phí thời gian khi làm những việc mà chính Thiên Chúa không làm – phán xét, soi mói, chê bai, không thương xót những người sai lầm, yếu đuối, thất bại trong tình yêu, kiểm soát nhau, tự nhận mình biết tất cả. Chúng ta quên rằng chúng ta không được ơn như Thánh Tôma Aquinô, vì thế hầu như chúng ta chỉ nên im lặng nếu chúng ta nghĩ rằng mình đặc biệt, và khi gặp thử thách, hãy cố gắng những điều như thế này: “Lạy Chúa, xin thương xót con và ban phúc cho người đó…” Tôi muốn nói là tôi không biết về bạn, nhưng chắc chắn tôi quên tất cả những điều đó.

Bộ Mandlebrot đã khiến tôi suy nghĩ về ý nghĩa thực sự của việc “được tạo nên theo hình ảnh Chúa và giống như Chúa.” Ngài là Đấng vô thủy vô chung. Điều đó khiến tôi nghĩ rằng mỗi ngày, vì tội lỗi của mình, chúng ta tự giới hạn mình. Tiềm năng của chúng ta để yêu, để hiểu nhiều hơn, và vươn lên thay vì khép mình lại. Sau đó là yêu thương nhiều hơn.

Và rồi mỗi ngày, cũng bởi tội lỗi mình, chúng ta lại hoàn toàn trái ngược với Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa, khi chúng ta đánh gục tiềm năng của người khác bằng sự dè bỉu ác ý, những lời đàm tiếu, sự khinh bỉ của chúng ta. Chúng ta làm cho mọi thứ trở nên nhỏ hơn, chứ không phải phóng to, bởi sự nhỏ mọn của tinh thần chúng ta. Và chúng ta cũng cố thu nhỏ Chúa xuống theo suy nghĩ thấp hèn của chúng ta.

Rõ ràng, Thánh Tâm Chúa Giêsu và Bộ Mandlebrot đều gởi cho chúng ta một thông điệp rằng chúng ta hơn tất cả những bản năng tốt nhất hay tồi tệ nhất của chúng ta, rằng chúng ta có thể vượt xa hơn những bất an và lo lắng, sự phán xét và sự ảo tưởng kiêu hãnh của chúng ta.

Tất cả những điều đó khiến tôi nghĩ rằng cũng đã đến lúc tôi đọc cuốn “Khởi Đầu: Sự Hiểu Biết của Người Công Giáo Về Câu Chuyện của Sự Sáng Tạo và Sự Sa Ngã” của tác giả Joseph Ratzinger – ĐGH Benedict XVI, bởi vì tôi muốn suy nghĩ lại toàn bộ phần “hình ảnh và sự giống nhau,” đồng thời mở rộng sự hiểu biết về điều đó – để có thể hiểu biết và yêu thương mình hơn. Nhờ vậy, tôi có thể tôn thờ Chúa Ba Ngôi, ngạc nhiên về mọi cách thức và địa điểm có thể tìm thấy Ngài, ngay cả trong bạn và trong tôi.

Thiên Chúa thật kỳ lạ. Hãy xem video này: https://www.youtube.com/watch?v=taKaFUNJ6Ec&t=68s [bên dưới bài]. Tôi hài lòng, và thật tốt khi suy ngẫm về những gì chúng ta không biết, giữa những gì chúng ta làm.

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheAnchoress.com)

Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu – 2022