Chúng ta tin vào một Giáo Hội duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền. Đó là sự thật mà chúng ta tuyên xưng mỗi khi đọc Kinh Tin Kính. Với sự chia rẽ rõ ràng giữa các Giáo Hội và giáo phái Kitô giáo, và ngay cả trong Giáo Hội Công giáo, thật đáng để suy ngẫm: Sự hiệp nhất này bao gồm điều gì?
Câu trả lời đơn giản nhất là Giáo Hội là một nhờ phép rửa duy nhất và một Chúa Kitô duy nhất mà chúng ta được rửa tội. Chúng ta tuyên xưng một đức tin, trong sự hiệp thông với các giám mục liên tiếp kế vị các tông đồ, và những người này với quyền và dưới quyền của người kế vị Thánh Phêrô, giám mục Rôma.
Cuối cùng, sự hiệp nhất của Giáo Hội là sự hiệp nhất của chính Chúa Kitô. Vì thế, sự chia rẽ trong Giáo Hội luôn là vết thương trong Nhiệm Thể Chúa Kitô. Từ đó nảy sinh nhu cầu cấp bách đối với công việc đại kết đích thực, như đã được nhấn mạnh tại Công đồng Vatican II, và trong thông điệp “Ut Unum Sint” (Để Họ Nên Một) năm 1995, Thánh GH Gioan Phaolô II nhấn mạnh: “Tin vào Chúa Kitô nghĩa là mong muốn sự hiệp nhất; mong muốn hiệp nhất nghĩa là mong muốn Giáo Hội; mong muốn Giáo Hội nghĩa là mong muốn sự hiệp thông ân sủng phù hợp với kế hoạch của Chúa Cha từ muôn thuở.”
Chúng ta không là tác nhân mà chính Chúa mới là sự hiệp nhất của Giáo Hội. Nhưng chúng ta có thể hợp tác, hoặc không hợp tác, trong việc củng cố và duy trì sự hiệp nhất đó. Tách khỏi các giám mục, Thánh Phêrô hoặc đức tin đã nhận được qua truyền thống, tất cả đều làm tổn hại đến sự hiệp nhất của chúng ta. Hãy cân nhắc lời khuyên của Thánh Phaolô dành cho người Côrintô, trong đó ông cho rằng sự ganh đua giữa họ là do họ “thuộc về xác thịt.” Tội lỗi và tinh thần thế tục không chỉ là những tội cá nhân mà còn là nguyên nhân cụ thể của sự chia rẽ trong Nhiệm Thể Chúa Kitô.
Luôn luôn là cách này, như chúng ta đã đọc trong thư gửi tín hữu Do Thái: “Anh em hãy nhớ đến những người lãnh đạo đã giảng lời Chúa cho anh em. Hãy nhìn xem cuộc đời họ kết thúc thế nào mà noi theo lòng tin của họ. Đức Giêsu Kitô vẫn là một, hôm qua cũng như hôm nay, và như vậy mãi đến muôn đời. Đừng để cho đủ thứ học thuyết xa lạ mê hoặc anh em. Điều tốt là củng cố tâm hồn bằng ân sủng, chứ không phải bằng đồ ăn thức uống, là những thứ chẳng sinh ích gì cho những người giữ luật Môsê về chuyện ăn uống.” (Dt 13:7-9)
Tính khả tín của chứng từ Giáo Hội bị suy giảm khi thiếu sự hiệp nhất, không chỉ qua không gian – từ giáo phận này sang giáo phận khác – mà còn qua thời gian. Như thể Tin Mừng hôm nay khác với Tin Mừng hôm qua; như thể Thần Khí đang làm sống động Giáo Hội ngày nay là một Thần Khí khác với Thần Khí làm sống động Giáo Hội vào thế kỷ trước, hoặc vào chính Lễ Hiện Xuống. Chúa Thánh Thần bay lượn trên vùng nước sáng tạo cũng chính là Chúa Thánh Thần làm sinh động Giáo Hội ngày nay.
Ngày nay, ý tưởng về sự phát triển giáo lý thường bị quy giản thành một loại ngụy biện, một phương tiện để biện minh cho bất kỳ cách thức sai lệch nào so với những gì đã được truyền lại cho chúng ta. Việc phát triển giáo lý là hệ quả tất yếu của sự thống nhất sâu xa của đức tin qua thời gian và không gian. Sự phát triển giáo lý đích thực không là kỹ thuật để thao túng truyền thống, cũng không là phương tiện để bẻ cong truyền thống theo mục đích của chúng ta.
Nhưng chúng ta không là bậc thầy về Lời Chúa. Ngay cả các giám mục cũng không. Công đồng Vatican II đã làm rõ điều này khi tuyên bố trong hiến chế Dei Verbum.
Nhiệm vụ giải thích chính xác Lời Chúa, dù được viết ra hay lưu truyền, đã được trao phó hoàn toàn cho cơ quan giảng dạy sống động của Giáo Hội, là cơ quan có thẩm quyền được thi hành nhân danh Chúa Giêsu Kitô. Cơ quan giảng dạy này không ở trên Lời Chúa, nhưng phục vụ Lời Chúa, chỉ dạy những gì đã được truyền lại, lắng nghe Lời Chúa một cách sốt sắng, bảo vệ Lời Chúa một cách cẩn thận, và giải thích Lời Chúa một cách trung thực theo sự ủy thác thiêng liêng và với sự giúp đỡ của Chúa Thánh Thần, rút ra từ kho tàng đức tin duy nhất này mọi thứ mà Lời Chúa trình bày cho niềm tin như được mặc khải một cách thiêng liêng.
Điều này không thể được lặp đi lặp lại thường xuyên: Nhiệm vụ giảng dạy của Giáo Hội, được thi hành nhân danh Chúa Giêsu Kitô, không ở trên Lời Chúa – dù được viết ra hay lưu truyền, nghĩa là liên quan cả Kinh Thánh và Thánh Truyền – nhưng đúng hơn là phục vụ Lời Chúa. Sự hiệp nhất của Giáo Hội không xa lạ với lời mặc khải của Thiên Chúa như được tìm thấy trong Kinh Thánh và Tông Truyền, nhưng hoàn toàn không thể tách rời khỏi lời ấy.
Việc trung thành với những gì chúng ta đã nhận được không chỉ là vấn đề về sự đồng ý theo trí tuệ. Sự hiệp nhất với Chúa Kitô thể hiện trong đức ái. Chính đức tin, được sống trong những hoàn cảnh cụ thể của thời đại chúng ta, là sự bảo đảm rất thực tế và cụ thể cho sự hiệp nhất của Giáo Hội qua không gian và thời gian. Nhiệm Thể Chúa Kitô, Dân Chúa, bao gồm vô số nhân chứng đã đến trước chúng ta; như Thánh Phaolô nói, đó là những người đã thi đấu tốt, đã hoàn thành cuộc đua và giữ vững niềm tin.
Thánh GH Phaolô VI mở rộng điểm này trong tông huấn Evangelii Nuntiandi (Loan Báo Tin Mừng). Giáo Hội phải bảo tồn di sản của mình, nhưng không bao giờ đủ nếu chỉ sở hữu Tin Mừng. Giáo Hội cũng phải chia sẻ điều đó. Và điều đó đòi hỏi sự khôn ngoan để hiểu những người mà chúng ta sẽ chia sẻ:
Chúng ta nhất thiết phải lưu ý đến một di sản đức tin mà Giáo Hội có nhiệm vụ duy trì sự trong sạch không thể chạm tới của đức tin, và trình bày đức tin cho người thời đại chúng ta, theo cách dễ hiểu và thuyết phục nhất có thể. Sự trung thành này đối với cả sứ điệp mà chúng ta là những người phục vụ và những người mà chúng ta phải chuyển tải nó một cách sống động và nguyên vẹn, đó là trung tâm của việc rao giảng Tin Mừng.
Và đây, như họ nói, là nơi cao su gặp con đường. Giáo Hội buộc phải bảo vệ và bênh vực Sự Thật mà Giáo Hội là người gìn giữ. Sự thống nhất của Giáo Hội phụ thuộc vào và tỏa sáng trong điều này. Nhưng cũng đúng rằng chính vì kho báu sở hữu, mà Giáo Hội phải làm chứng cho Tin Mừng theo những cách thuyết phục, không phải cho chính chúng ta mà cho những người mà chúng ta chia sẻ Tin Mừng.
Cũng giống như việc rao giảng Tin Mừng, sự hiệp nhất trong Giáo Hội phải được xây dựng trên cả chân lý và tình yêu.
STEPHEN P. WHITE
TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheCatholicThing.org)
Lễ Truyền Tin – 2023
