6 lời khuyên hữu ích khi con cái… không chịu nghe lời

Nửa chừng kỳ nghỉ hè và bạn sắp… hết kiên nhẫn? Dưới đây là những điều bạn có thể làm khi lũ trẻ dường như chẳng nghe gì cả.

Chúng ta đã đi qua nửa mùa hè, nghĩa là nhiều bậc cha mẹ đang ở giữa ranh giới mong manh giữa: “Thời gian này thật là hồng ân!” và “Ủa, còn sáu tiếng nữa mới đến giờ đi ngủ à?”

Những ngày hè kéo dài, lịch sinh hoạt trở nên lỏng lẻo, và bọn trẻ – đáng yêu thay – bỗng như mắc một chứng “điếc có chọn lọc”, khi chỉ phản ứng mỗi lúc nghe tiếng xe kem vang lên. Nếu bạn đã lặp lại câu “Mang giày vào nào” hay “Làm ơn đừng nhảy lên ghế sofa nữa” nhiều hơn số tách trà bạn đã uống… thì bạn không hề đơn độc.

Vậy chúng ta phải làm gì khi cảm thấy con cái không lắng nghe, còn sự kiên nhẫn của mình thì cạn dần?

1. Hít thở (nghe đơn giản, nhưng thật sự cần thiết)

Bước đầu tiên không phải là làm cho con lắng nghe – mà là giữ bình tĩnh cho chính mình. Trẻ nhỏ, nhất là vào mùa hè khi mọi thứ đều dễ gây kích thích, rất nhạy với cảm xúc của cha mẹ trước khi nghe thấy lời họ nói.

Khi bạn cảm thấy “cơn nóng” quen thuộc đang dâng lên, hãy lùi lại một chút. Hít thở sâu, thầm đọc một lời cầu nguyện ngắn: “Lạy Chúa, xin cho con thêm kiên nhẫn – ngay bây giờ luôn thì càng tốt ạ!” Dù không giải quyết hết mọi thứ, nhưng bạn sẽ có cơ hội đáp lại thay vì phản ứng bộc phát – và như thế đã là một chiến thắng nhỏ.

2. Xem lại hoàn cảnh

Đôi khi, cái chúng ta nghĩ là “không vâng lời” thực ra chỉ là… mất tập trung. Trẻ con không phải lúc nào cũng cố tình lờ bạn đi – có thể chúng đang mải mê ngắm một con kiến bò trên hòn đá suốt năm phút đồng hồ.

Hãy nhẹ nhàng đến gần, nhìn vào mắt con, và gọi tên con. Nếu có thể, hãy hạ thấp người xuống ngang tầm với trẻ – điều đó nhắc chúng rằng bạn hiện diện thật sự, không chỉ là một giọng nói vang vọng giữa không gian hỗn loạn.

3. Nói ít, truyền đạt nhiều

Mùa hè có thể biến cha mẹ thành những “diễn giả” không mời. Ta bắt đầu với câu: “Con cất bút màu đi nhé?” và một phút sau đã giảng giải về tinh thần ngăn nắp, vẻ đẹp của trật tự, và cả… thánh Biển Đức!

Hãy cố gắng ngắn gọn và rõ ràng. Một lời nhắc. Một câu đơn giản. Rồi… dừng lại. Trẻ sẽ tiếp thu tốt hơn với vài từ ngắn gọn thay vì một “bài giảng” đầy ý nghĩa (dù bạn nói rất hay, rất đạo đức).

4. Tạo nhịp sinh hoạt nhỏ (ngay cả trong sự hỗn độn)

Mùa hè thường phá vỡ mọi thói quen – và đôi khi điều đó cũng rất vui. Nhưng quá nhiều thay đổi có thể khiến trẻ khó tự điều chỉnh và khó lắng nghe. Việc tái lập vài nghi thức nhỏ như giờ thức dậy cố định, một bài hát lúc dọn dẹp, hay bữa ăn không có thiết bị điện tử… sẽ tạo nên sự khác biệt lớn.

Bạn không cần lập kế hoạch cho từng phút trong ngày. Chỉ vài điểm “neo” trong lịch trình cũng giúp trẻ cảm thấy an toàn và dễ hợp tác hơn.

5. Hãy nhớ: Bạn không thất bại đâu

Khi con cái phớt lờ, cáu kỉnh, hoặc lại cãi nhau vì… cái ly màu xanh dương, thật dễ để nghĩ rằng: “Chắc mình làm cha mẹ không ra gì.”

Nhưng những khoảnh khắc đó không có nghĩa là bạn đang thất bại – mà là bạn và con mình đang sống trong thực tại: cùng học hỏi, cùng thử thách. Trẻ thì đang lớn lên, khám phá, thử giới hạn. Còn bạn cũng đang lớn lên – trong kiên nhẫn, bền bỉ, tha thứ và khiêm nhường (kể cả khi bạn không “đăng ký” mấy bài học đó!).

6. Đem ơn thánh vào giữa bừa bộn

Đôi khi tất cả những gì bạn có thể làm là vừa lau vết bơ đậu phộng trên tường, vừa thầm thì: “Lạy Chúa, xin giúp con yêu thương chúng – ngay lúc này.” Trong lời cầu ấy đã có ơn thánh rồi. Không hoàn hảo. Không “chuẩn Pinterest”. Chỉ là ơn thánh đủ để vượt qua những buổi chiều dài lê thê, những lời nhắc bị lờ đi, và những đòi ăn vặt bất tận.

Cuối ngày, có thể con bạn không nhớ hết những lời bạn đã dạy, nhưng chúng sẽ nhớ bạn đã khiến chúng cảm thấy thế nào. Bạn có cố gắng lắng nghe lại không? Có ôm con sau khi đã lớn tiếng không? Bạn có cố gắng làm gương về sự kiên nhẫn – dù phải thử ba lần?

Nếu hôm nay bạn lại đếm ngược đến giờ ngủ, hoặc một lần nữa phải nói: “Làm ơn đừng lấy phao đập vào đầu em con nữa,” – thì hãy vững tâm.

Bạn đang thực hiện một sứ vụ cao quý và thánh thiện.

Có thể không cảm thấy anh hùng, nhưng tình yêu – thể hiện qua lòng kiên nhẫn mỗi ngày, những lời nhắc lặp lại và sự tha thứ giữa bừa bộn – chính là điều làm nên những tâm hồn thánh thiện.

Và nếu mọi cách đều thất bại… thì luôn còn kem. Cho chúng. Cho bạn. Cho hòa bình.

Cerith Gardiner – aleteia.org