Bạn đã bao giờ tự hứa với chính mình: “Thứ Hai này mình sẽ bắt đầu lại” chưa? Bạn không đơn độc đâu. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy con người thường dễ bắt đầu những thói quen mới vào những “ngày khởi đầu” như: đầu tuần, sinh nhật, ngày đầu tháng, hoặc năm mới. Những thời khắc này giống như “nút bấm làm mới” trong tâm trí, giúp chúng ta có thêm can đảm để bắt đầu lại.
Trong tâm lý học, người ta nhận ra rằng chúng ta cần những “mốc điểm” để phân biệt quá khứ và tương lai – để nhắc mình rằng: “Đó là chuyện cũ, còn bây giờ là một khởi đầu mới.”
Đối với người Công giáo, điều này vang vọng cách đặc biệt trong Bí tích Hòa Giải (Giải Tội). Nếu như lịch đem lại những khởi đầu mang tính biểu tượng, thì bí tích lại mang đến một khởi đầu thực sự. Dĩ nhiên, quá khứ không bị xóa bỏ, thói quen xấu có thể vẫn cần nhiều nỗ lực để khắc phục. Nhưng trong giải tội, một ranh giới rõ ràng được thiết lập: chúng ta được giao hòa với Thiên Chúa và Hội Thánh, được ban thêm sức mạnh mới để bước đi.
Sách Giáo lý Hội Thánh Công giáo viết thật đẹp: “Gọi là Bí tích Hòa Giải vì bí tích ban cho tội nhân tình yêu của Thiên Chúa, Đấng giao hòa” (GLHTCG 1424). Chính tình yêu và lòng thương xót ấy tạo nên một khởi đầu mới – không phải vì quá khứ biến mất, mà vì nó được ân sủng biến đổi.
Ngay cả với những ai không phải Công giáo, cảm nghiệm này cũng quen thuộc: khi ta xin lỗi và được tha thứ bởi người thân yêu, ký ức về lỗi lầm không mất đi, nhưng tương quan được đổi mới – gánh nặng tội lỗi được cất đi. Giải tội làm điều ấy ở mức sâu thẳm nhất của đời sống thiêng liêng.
Thực vậy, bí tích Giải Tội chính là “cột mốc” mà các nhà tâm lý nói chúng ta cần: nó vạch rõ ranh giới trước và sau. Từ đó, bất cứ tiến bộ nào ta mong muốn – tập kiên nhẫn, vượt qua hận thù, sống thói quen thiêng liêng lành mạnh – đều không còn là cuộc chiến đơn độc, vì ta đã có ân sủng đồng hành.
Và cũng như những “ngày khởi đầu,” giải tội gắn liền với một quyết tâm mới, một “dốc lòng chừa” thật sự. Sau khi lãnh ơn tha tội, nhiều người chọn một bước cụ thể: một kinh nguyện hằng ngày, một lời tử tế, hay một hành vi tự chủ nho nhỏ. Những việc bé mọn này, khi được nuôi dưỡng bởi ân sủng, sẽ dần dần thay đổi cả một thói quen cũ tưởng chừng bất khả phá vỡ.
Điều tuyệt vời nhất? Bạn không cần phải chờ đến Thứ Hai hay đầu tháng. Khởi đầu mới mà bí tích Giải Tội ban tặng luôn sẵn sàng bất cứ lúc nào. Khoa học xác nhận điều mà đức tin đã dạy từ lâu: chúng ta lớn lên và được biến đổi khi có cơ hội để bắt đầu lại. Và nơi Bí tích Giải Tội, cơ hội ấy không bao giờ xa tầm tay.
Daniel Esparza – aleteia.org
