Đức Maria trong Tân Ước (1): Cuộc đời của Maria trước khi xảy ra biến cố Truyền tin (Lu-ca 1: 26-27)

(2) Đức Maria trong Tân Ước (2): “Mừng vui lên!” – Ma-ri-a trong tư cách là thiếu nữ Xi-on (Lc 1,28)

(3) Đức Maria trong Tân Ước (3): “Đấng đầy ân sủng” (Lu-ca 1:28)

Duc Trung Vu, CSsR chuyển dịch từ cuốn: Rethinking Mary in the New Testament của Edward Sri

Cuộc sống của Maria như thế nào trước khi sứ thần Gabriel hiện ra với cô? Các tín hữu trong suốt nhiều thế kỷ đã đưa ra nhiều suy đoán về giai đoạn đầu đời của Maria, và nhiều truyền thống khác nhau đã phát triển để bàn tới sự ra đời, thời thơ ấu và sự hứa hôn của cô thiếu nữ Maria với Giu-se. Nhưng bản thân Tân Ước không cung cấp nhiều thông tin liên quan đến Maria trước khi Truyền tin.

Phúc âm Lu-ca giới thiệu về Maria trong hai câu 1: 26-27 chỉ với những điểm ngắn gọn sau đây:

1. Cô ấy đang sống trong “một thành phố miền Ga-li-lê có tên là Na-da-rét” (1:26);
2. Cô ấy là một “trinh nữ” đã được “hứa ​​hôn”;
3. Cô được hứa hôn với một người tên là Giu-se, một người “thuộc nhà Đa-vít” (1:27); và
4. Tên cô ấy là Maria (1:27).

Phải thừa nhận rằng đây có vẻ như là những chi tiết rất nhỏ — không đủ để hiểu về cuộc sống ban đầu của Maria. Nhưng trên thực tế, chúng ta sẽ thấy có rất nhiều ý nghĩa trong mỗi luận điểm nhỏ này. Vì vậy, nếu bạn muốn có ít nhất một bản phác thảo về những gì Kinh thánh cho chúng ta biết về cuộc đời của Maria trước biến cố Truyền tin, hãy giải nén tất cả những gì có thể thu thập được từ hai câu Phúc Âm ngắn gọn này.

Có gì tốt đẹp xuất phát từ Nazareth không?

Thứ nhất, Maria sống ở “một thành miền Galilê có tên là Nazareth.” Maria được giới thiệu là đang cư ngụ tại một ngôi làng ít người biết đến ở Galilê, ước tính có diện tích khoảng 60 mẫu Anh và chỉ có khoảng 480 người vào đầu thế kỷ thứ nhất.[1]

Nhưng Nazareth không chỉ nhỏ về kích thước của nó; nó nhỏ về cả tầm quan trọng trong thời của Chúa Giê-su. Bản thân ngôi làng không bao giờ được nhắc đến trong Cựu ước. Hơn nữa, các tác phẩm của sử gia Do Thái thế kỷ thứ nhất Josephus cũng như của các rabbi Do Thái cổ đại thậm chí cũng không hề đề cập đến địa điểm này. Trong khi ấy, những thành khác lớn hơn, nổi tiếng hơn như Giêrusalem (Lc 2,22); Rô-ma (Công vụ 2:10); hoặc Phê-ni-xi-a, Síp và An-ti-ốt (Công vụ 11:19) lại không được giới thiệu trong Phúc Âm Lu-ca và Sách Công vụ Tông Đồ. Ấy vậy mà Lu-ca, ba lần trong câu chuyện thời thơ ấu, giới thiệu ngôi làng của Ma-ri-a là một phần của Ga-li-lê (1:26; 2: 4, 39) —có lẽ bởi vì hầu hết độc giả của Lu-ca không phải là người Palestine nên họ chưa bao giờ nghe nói về Na-da-rét.[2]

Có thể an toàn khi nói rằng Nazareth không nằm trong danh sách 10 địa điểm được kì vọng nhất của hầu hết mọi người về nơi Đấng Mê-si-a sẽ sinh ra. Nhận xét châm biếm nổi tiếng của Nathanael “Có thể có gì tốt đẹp xuất phát từ Nazareth không?” (Ga 1:46) phản ánh đánh giá tiêu cực mà ít nhất một số người có về ngôi làng của Maria. Việc Đức Chúa Trời chọn một thiếu nữ trẻ từ nơi thấp hèn này để trở thành mẹ của Đấng Mê-si-a quả là một điều đáng kinh ngạc!

Điều này càng đáng chú ý hơn khi người ta nhận ra sự tương phản hoàn toàn giữa nơi Ma-ri-a cư ngụ và nơi mà câu chuyện trước đó trong Phúc âm Lu-ca vừa diễn ra. Cảnh mở đầu của Lu-ca kể về việc thiên sứ Gabriel hiện ra với tư tế Za-cha-ri-a trong Đền thờ Giê-ru-sa-lem, truyền tin rằng người vợ son sẻ của ông sẽ trở thành mẹ của Gioan Tẩy Giả. Hãy nghĩ về điểm này: chuyến viếng thăm đầu tiên của sứ thần diễn ra ở nơi linh thiêng nhất trên mặt đất. Đúng vậy, Gabriel xuất hiện với Za-cha-ri-a trong khi vị tư tế này đang phục vụ ở Cung Thánh trong Đền thờ, tại một nơi có “cửa che kín” nhằm ngăn cách với Nơi Cực Thánh, nơi sự hiện diện của Vinh quang của Đức Chúa Trời được tỏ hiện (1 Các Vua 8: 10-11).[3]

Sau cảnh đó, độc giả đột ngột rời khỏi Đền Thánh để đến với ngôi làng Nazareth ít người biết đến, nơi mà cùng một sứ thần Gabriel đã  hiện ra với  Maria. Cách xa thành thánh Jerusalem, chính tại ngôi làng Nazareth khiêm tốn này là nơi mà Maria đang cư trú. Đối với độc giả, sự tương phản chói tai giữa một bên là Za-cha-ri-a phục vụ trong Đền thờ thánh thiêng và một bên là Ma-ri-a cư ngụ ở “Na-da-rét hẻo lánh ít kẻ biết đến” được nhận ra rõ ràng.

Được hứa hôn

Thứ hai, Maria là một trinh nữ đã được hứa hôn. Hứa hôn là giai đoạn đầu tiên của quá trình tiến đến hôn nhân (bao gồm hai bước) trong xã hội Do Thái ở thế kỷ thứ nhất và hoàn toàn khác với khái niệm “đính hôn” trong xã hội phương Tây hiện đại. Vào lễ hứa hôn hôn của Maria, cô dâu và chú rể chính thức nói lời ưng thuận trước sự chứng kiến ​​của các nhân chứng (xem Mal 2:14). Điều này đã tạo nên một mối ràng buộc pháp lý giữa hai người, và sau đó họ sẽ được coi là đã kết hôn. Người phụ nữ sẽ được gọi là “vợ” của chú rể (xem Mt 1:20, 24), và sự kết hợp này chỉ có thể phá bỏ khi họ ly hôn. Bất kỳ vi phạm nào đối với các quyền liên quan tới hôn nhân của người đàn ông sẽ được coi là ngoại tình.

Vào thời điểm đó, các cô gái Do Thái thường được hứa hôn khi còn trẻ, ở độ tuổi mười hai và mười ba. Sau khi hứa hôn, người vợ thường ở lại gia đình nhà gái tối đa một năm. Sau đó, diễn ra việc “đưa” vợ về nhà chồng, bước thứ hai của tiến trình hôn nhân. Chỉ sau khi việc này hoàn tất, việc người đàn ông mới mang nghĩa vụ chăm sóc cho vợ mình và mối quan hệ tình dục trong hôn nhân mới chính thức bắt đầu.[4] Vì vậy, ở điểm này, khi chúng ta đọc câu chuyện Ma-ri-a được hứa hôn với Giu-se, chúng ta hiểu rằng cô đã kết hôn hợp pháp với Giu-se, nhưng chưa ở giai đoạn thứ hai của hôn nhân khi cô sẽ về sống chung dưới cùng một mái nhà với Giu-se.

Bối cảnh này làm cho Lu-ca 1:27 trở nên nổi bật hơn cả. Chỉ trong một câu, Lu-ca đã hai lần đề cập đến việc Ma-ri-a là một trinh nữ. Điều này khá kỳ quặc. Nếu Maria là một người phụ nữ đã hứa hôn, cô ấy có lẽ sẽ là một trinh nữ vì cô ấy chưa đến giai đoạn “đón dâu” và hoàn thành cuộc hôn nhân của mình. Rõ ràng Mary đã hứa hôn và sau đó nói rằng cô ấy là một trinh nữ, theo một nghĩa nào đó, là thừa. Vậy tại sao Lu-ca lại đề cập đến việc Ma-ri-a là một trinh nữ – không chỉ một lần mà hai lần trong một câu? Có lẽ,  Lu-ca làm như vậy để thu hút sự chú ý đến khía cạnh trinh tiết của Maria theo một cách độc đáo, vì nó sẽ đóng một phần quan trọng của câu chuyện khi nó hé lộ ra. Việc nhấn mạnh đến sự đồng trinh của Ma-ri-a ở ngay khúc đầu của câu chuyện đã chuẩn bị cho việc sứ thần loan báo về việc thụ thai đồng trinh độc nhất, kỳ diệu của Hài nhi sẽ sớm được công bố (1:35).[5]

Gia đình hoàng gia

Thứ ba, Maria được hứa hôn với “một người tên là Giuse, thuộc nhà Đavít” (Lc 1,27). Giuse là một cái tên phổ biến trong Kinh thánh được sử dụng vào thời kỳ hậu lưu đầy (Ê-xơ-tê 10:42; Nê-hê-mi 12:14; 1 Sử biên niên 25: 2, 9). [6] Điều thú vị là Giuse, người được mô tả là “thuộc nhà Đavít,” nhận được nhiều lời giới thiệu hơn là Maria, người chỉ được giới thiệu một cách đơn giản (“Và tên trinh nữ là Maria” [Lc 1,27]). Nền tảng gia đình của Maria thậm chí còn không được đề cập đến. Như học giả Tân Ước Joel Green nhận xét, “Giu-se — người hầu như không có bất kỳ vai trò nào  trong Lu-ca 1-2 và chỉ được đề cập đến ở một lần khác trong Lu-ca 3: 23 —lại nhận được giới thiệu kĩ càng hơn Maria, nhân vật chính trong câu chuyện về sự ra đời của Hài Nhi. Tại sao vậy? Vì sao Lu-ca quan tâm đến nguồn gốc hoàng gia của Giu-se ”.[7]  Thật vậy, cụm từ “nhà Đa-vít” này đã được dùng trong Cựu Ước để chỉ con cháu của Đa-vít.[8]  Lu-ca đề cập đến chi tiết về dòng dõi của Giu-se để chuẩn bị cho người đọc nhận ra Chúa Giê-su chính là người thừa kế của dòng tộc vua Đa-vít — một chủ đề sẽ được phát triển rộng rãi trong suốt cảnh Truyền tin này.[9]

Thứ tư, tên cô ấy là Maria. Ma-ri-a (Mariam) là dạng tiếng Hy Lạp của tên Mirium trong tiếng Do Thái, khiến người đọc liên tưởng đến em gái của Môi-sê (Xuất hành 15:20), người phụ nữ duy nhất trong Cựu ước mang tên đó. Ý nghĩa của cái tên này đã được mô tả theo nhiều cách khác nhau, bao gồm “nổi loạn”, “myrh- mộc dược” hoặc “biển đắng”, nhưng bản thân cái tên này có thể liên quan đến từ myrm trong tiếng Do Thái và Ugaritic, có nghĩa là “độ cao”, “chóp đỉnh”, hoặc “một người được tôn vinh”[10]  — một bối cảnh phù hợp cho tên của người phụ nữ sắp trở thành mẹ của Đấng Mêsia và người mà trong Kinh Magnificat sẽ mô tả là người được Thiên Chúa tôn vinh độc nhất vô nhị (x. Lc 1:49; 1:52).

Mary và Zachariah

Chắc chắn, những chi tiết nhỏ này trong Kinh thánh không đủ để cho chúng ta một bức tranh bao quát về cuộc đời của Ma-ri-a trước khi Truyền tin. Cô sống trong ngôi làng Nazareth ít người biết đến ở Galilê. Cô là một cô gái trẻ đã hứa hôn, ở giai đoạn đầu của cuộc hôn nhân, cô vẫn còn trinh và chưa chung sống với chồng. Người hứa hôn của cô ấy tên là Giu-se thuộc hoàng tộc David. Nhưng khi những chi tiết từ Lu-ca 1: 26-27 được xem xét dựa trên bối cảnh trước đó trong tường thuật của Lu-ca, việc truyền tin tới Zacharia về việc ra đời của Gioan Tẩy Giả (1: 5-25), chúng làm sáng tỏ những gì Lu-ca dự định tiết lộ về Ma-ri-a và người con Giê-su. Một mặt, chúng ta sẽ thấy rằng rất nhiều điểm tương đồng giữa hai cảnh này sẽ nhấn mạnh cách chúng cần được đọc dưới ánh sáng của nhau và cách mà Maria và Giê-su, cùng với Za-cha-ri-a và Gioan Tẩy giả, bị cuốn vào một mục đích thiêng liêng duy nhất, ấy là:  Kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời, sẽ đạt đến sự hoàn thành cao trào cùng với sự xuất hiện của Đấng Cứu Thế.

Mặt khác, chúng ta sẽ thấy rằng sự tương phản giữa hai cảnh này – và đặc biệt, sự khác biệt giữa Za-cha-ri và chính Ma-ri-a – thu hút sự chú ý đến công việc độc nhất mà Đức Chúa Trời đang thực hiện nơi Ma-ri-a, khiến cô trở thành mẹ của Đấng Mê-si-a của dân Israel.

Các diễn tiến truyền tin

Chúng ta hãy bắt đầu bằng cách xem xét mối liên hệ giữa hai cảnh.

Đầu tiên, Lu-ca tạo nên khung cảnh của lời thông báo của sứ thần tới Ma-ri-a với sự ám chỉ đến sự sứ thần Gabriel hiện ra với Za-cha-ri-a. Khi bắt đầu tường thuật, Lu-ca giới thiệu sự xuất hiện của sứ thần với Ma-ri-a diễn ra “vào tháng thứ sáu” (1:26) —một điểm tham chiếu theo trình tự thời gian xuất phát từ việc Lu-ca đề cập đến khoảng thời gian “năm tháng” bà Ê-li-sa-bét tự ẩn mình đi khi mang thai (1: 24-25). Việc Luca đề cập đến “tháng thứ sáu” ngay sau “năm tháng” Elizabeth ẩn mình tạo nên một liên kết có chủ ý để trở lại khung cảnh trước đó. Nó cho thấy câu chuyện của Ma-ri là sự tiếp nối của Za-cha-ri -a như thế nào. Hai câu chuyện là một phần của một câu chuyện lớn hơn trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.

Ở cuối câu chuyện, Luca đề cập đến việc Elizabeth mang thai một lần nữa. Gabriel tiết lộ cho Ma-ri biết rằng bà Ê-li-sa-bét dù tuổi đã cao nhưng vẫn đang mang thai là một dấu hiệu cho thấy “với Đức Chúa Trời, không điều gì là không thể xảy ra” (1: 36-37). Bằng cách này, Lu-ca chủ đích đóng khung toàn bộ việc truyền tin cho Maria trong mối liên hệ với việc Elizabeth mang thai, cho thấy rằng hai câu chuyện có thể diễn giải lẫn nhau.

Thứ hai, hãy để ý những điểm tương đồng sâu rộng giữa hai câu chuyện thông báo sự ra đời này.[11] Cả hai người sắp làm cha, mẹ được viếng thăm bởi cùng một sứ thần là Gabriel, và cả hai đều “bối rối” trước cuộc gặp gỡ với vị khách đến từ trời cao(Lc 1: 11-12, 26-29). Sứ thần đảm bảo với cả hai rằng “Đừng sợ” (1:13, 30) và tiến hành việc thông báo sự ra đời đầy bất ngờ của một người con trai, người sẽ “trở nên lớn lao” và sẽ đóng một vai trò quan trọng trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời (1: 14- 17, 32-33). Cả hai đều hỏi một câu hỏi mà chính việc đặt câu hỏi này làm nổi bật sự bất khả thi của con người trong việc thụ thai (1:18, 34). Cả hai đều nhận được một dấu hiệu chứng tỏ bàn tay của Đức Chúa Trời thực sự can thiệp vào cuộc sống của họ. Đối với Za-cha-ri-a, dấu hiệu là ông bị làm cho câm vì sự không tin của mình (1:20), trong khi đối với Ma-ri-a, dấu hiệu lại là sự thông báo rằng người chị em họ đã cao tuổi, tức là bà Elizabeth, người phụ nữ hiếm muộn, đang mang thai một cách kỳ diệu ở tháng thứ sáu (1:36 ). Thật sự, sự tương đồng giữa hai cảnh thông báo sự ra đời này cho thấy rõ rằng Lu-ca có ý định muốn người đọc đọc hai câu chuyện dưới ánh sáng của nhau.

Ngoài ra, cả hai cảnh này đều gợi nhớ đến cách mà Đức Chúa Trời hoặc các sứ thần của Đức Chúa Trời thông báo về sự ra đời của một người con trai trong Cựu Ước (sẽ được thảo luận thêm trong Phụ lục). Chẳng hạn, khi cha mẹ của Áp-ra-ham hoặc Sam-sôn nhận được thông báo từ trời cao về việc có con, có những yếu tố tương tự trong những lời tường thuật đó, chẳng hạn như sự xuất hiện của sứ thần (hoặc chính Đức Chúa Trời), người tiếp nhận sứ điệp phản ứng lại trong sự sợ hãi, việc truyền tin về con trẻ, việc thụ thai, người tiếp nhận  đưa ra một câu hỏi và một dấu hiệu được đưa ra để đảm bảo với họ.

Một mặt, có nhiều điểm tương đồng có thể được tìm thấy giữa các câu chuyện của Za-cha-ri và Ma-ri-a với  các câu chuyện thông báo về sự ra đời của một con trẻ khác trong Kinh thánh, Joel Green chỉ ra rằng “hai câu chuyện này giống nhau hơn là giống như các câu chuyện khác thuộc cùng mẫu truyền tin này.” [12] Joel Green chỉ ra nhiều điểm chỉ xuất hiện ở hai câu chuyện này, mà không hề xuất hiện ở các câu chuyện trong Cựu Ước, ấy là: “(1) Giới thiệu Cha Mẹ; (2) Những trở ngại cho sự ra đời của con trẻ; (3) Gặp gỡ sứ thần, Gabriel; (4) Lời đáp với sứ thần; (5) ‘Đừng sợ,’ với gọi tên người nghe; (6) Lời hứa về một bé trai sẽ ra đời; (7) Phản ứng phản đối; (8) Trao Dấu hiệu; và (9)  Sứ thần Gabriel từ biệt ra đi. ”[13]

Hơn nữa, cả hai câu chuyện đều sử dụng ngôn ngữ tương tự nhau, điều này càng chứng tỏ rằng mỗi câu chuyện có nghĩa khi được giải thích dưới sự tham chiếu tới câu chuyện kia. Hãy xem xét các điểm tương đồng:

Lu-ca 1: 11-20 / Lu-ca 1: 28-38

“Za-cha-ri bối rối và nỗi sợ hãi ập xuống trên ông” (câu 12) / “Maria đã rất bối rối” (câu 29)

“Sứ thần bảo ông” (câu 13) / “Thiên sứ liền nói với Maria” (câu 30)

“Đừng sợ” (câu 13) / “Đừng sợ” (câu 30)

“Sẽ sinh cho ông một đứa con trai” (câu 13) / “Bà sẽ thụ thai,  sinh hạ một người con trai ”(câu 31)

“Và ông phải đặt tên cho con là Gioan” (câu 13) / “và đặt tên là Giê-su” (câu 31)

“Em bé sẽ nên cao cả trước mặt Thiên Chúa” (câu 15) / “Người sẽ nên cao cả” (câu 32)

“Ông Za-cha-ri-ah đã thưa với sứ thần” (câu 18) / “Bà Maria thưa với sứ thần” (câu 34)

“Sứ thần đáp” (câu 19) / “Sứ thần đáp” (câu 35)

“Tôi được. . . Đức Chúa Trời . . . sai đi ”(câu 19) /“ Đức Chúa Trời sai sứ thần Gapriel ”(câu 26)

“Và kìa” (câu 20) / “Và kìa” (câu 36)

Tóm lại, những điểm tương đồng rộng rãi này cả về đặc điểm và ngôn ngữ nhấn mạnh cách hai gia đình (của Za-cha-ri-a và của Ma-ri-a) và đặc biệt nhất là hai người con trai (Gioan và  Giê-su), như Robert Tannehill mô tả, “một phần của một mục đích thiêng liêng duy nhất, đang phát triển theo cùng một khuôn mẫu trong Kinh thánh.”[14] Hai cảnh mở đầu này — và những thông báo về hai người con trai được thuật lại — phối hợp với nhau để công bố bình minh của thời đại Mê-si-a và sự hoàn thành kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.

Sự khác biệt của Maria

Tuy nhiên, những điểm tương đồng đa dạng này làm cho sự khác biệt giữa hai câu chuyện lại càng trở nên nổi bật hơn nữa.[15]

Người ta thường để ý rằng Lu-ca nhấn mạnh sự ưu trội của Chúa Giê-su so với Gioan Tẩy giả. Cả hai người con trai đều được định sẵn để làm những điều vĩ đại cho Israel, nhưng Chúa Giê-su được trình bày rõ ràng là Đấng Mê-si-a-, trong khi Gioan là người sẽ dọn đường cho Giê-su. Tương tự, cả hai người con trai này đều được thụ thai một cách kỳ diệu, nhưng việc Chúa Giê-su thụ thai bởi một trinh nữ làm lu mờ việc Gioan được thụ thai bởi một phụ nữ cao niên.

Sự tương phản không chỉ xảy ra giữa Chúa Giê-su và Gioan; sự khác biệt giữa những người tiếp nhận sứ điệp của Gabriel, Za-cha-ri-a và Ma-ri-a, cũng rất đáng kể. Hãy chú ý tới những điểm khác biệt giữa hai bậc phụ huynh này:

• Một người đàn ông lớn tuổi và một người thiếu nữ trẻ tuổi: Za-cha-ri là một người đàn ông lớn tuổi ; Mary là một phụ nữ trẻ, người được hứa hôn, có thể đang ở độ tuổi khoảng mười hai hoặc mười ba.
• Một tư tế và một người Israel bình thường: Za-cha-ri được giới thiệu là một tư tế thuộc tầng lớp tư tế Abija, và vợ của ông được giới thiệu là hậu duệ của A-rôn. Ngược lại, Mary không có vị trí chính thức nào trong cơ cấu tôn giáo của Do Thái. Cô ấy chỉ đơn giản là một người phụ nữ đã hứa hôn, mà nguồn gốc gia đình thậm chí còn không được đề cập đến.
• Chức năng thiêng liêng và Đời sống bình thường: Cuộc gặp gỡ của Za-cha-ri-a với sứ thần diễn ra trong khi ông đang thực hiện nhiệm vụ tư tế danh giá nhất. Ông được chọn bằng cách bốc thăm ngẫu nhiên để dâng hương, một trách nhiệm cho phép một tư tế bình thường như Za-cha-ri-a được đến gần nơi Cực Thánh. Bằng cách dâng hương, Za-cha-ri-a sẽ đại diện cho toàn thể dân Chúa, thay mặt họ dâng lời cầu nguyện lên Chúa. Ngược lại, Mary không được mô tả là đang phục vụ trong bất kỳ tư cách chính thức nào cho Israel hoặc thực hiện bất kỳ công việc cụ thể nào khi Gabriel xuất hiện với cô ấy.
• Nơi linh thiêng và bình thường: Địa điểm diễn ra các cuộc truyền tin cũng là một sự khác biệt đáng kể. Cuộc gặp gỡ của Za-cha-ri với sứ thần diễn ra tại một địa điểm linh thiêng nhất: trong thành phố Giê-ru-sa-lem, trong Đền thờ của Chúa, tại bàn thờ dâng hương, gần với nơi Cực Thánh. Trái lại, Đức Maria ở rất xa Đền thờ Giêrusalem, đang cư ngụ trong ngôi làng Nazareth tầm thường và bị chê bai ở Galilê. Thậm chí còn không có bối cảnh cụ thể nào ở Nazareth được đề cập đến.
• Giờ thiêng liêng và bình thường: Cuối cùng, thời gian của các cuộc truyền tin cũng khác nhau. Za-cha-ri-a nhận được thông điệp của sứ thần Gabriel trong thời gian thờ phượng thiêng liêng tại Đền thờ: dân chúng hiệp nhất cầu nguyện với tư tế đang dâng hương thay mặt họ. Khi Za-cha-ri-a đi ra khỏi Nơi Cực Thánh, những người tụ tập bên ngoài nhận ra “ông đã thấy một thị kiến trong đền thờ” (1:22). Ngược lại, không có thời gian đặc biệt nào được ghi nhận cho cuộc Truyền Tin của Maria, và không có đề cập đến những người tụ tập quanh đó sau khi Maria nhận được sứ điệp. Việc Truyền Tin của Maria dường như là một chuyện hoàn toàn riêng tư giữa khung cảnh cuộc sống đời thường thường ngày của cô.

Nhưng ai có đứcTin lớn hơn?

Dưới sự chú ý của Lu-ca khi giới thiệu và khắc họa các nhân vật khác trong Lu-ca 1-2,[16] những khác biệt về xã hội, phụng vụ và địa lý này khá đáng kể. Tuy nhiên, sự khác biệt lớn nhất giữa Za-cha-ri-a và Ma-ri-a thể hiện rõ nhất qua cách họ phản ứng với sứ điệp của sứ thần. Ở đây, Maria nổi lên rõ ràng là nhân vật cao quý hơn. Trong khi Za-cha-ri-a bị sứ thần nhắc nhở vì sự không tin và trở nên bị câm, thì Ma-ri-a đáp lại với đức tin mẫu mực và được giải thích thêm và trấn an về sứ mệnh làm mẹ Chúa Cứu Thế của mình (1: 34-38).

Sự đối lập giữa sự tin và sự không tin như vậy càng đáng chú ý hơn bởi cách mà Đức Maria được giới thiệu đơn thuần là một trinh nữ ở Nazareth, trong khi Za-cha-ri được giới thiệu một cách ấn tượng với tư cách là một tư tế công chính thực hiện chức năng thiêng liêng nhất ở nơi Cực Thánh của Đền thờ, nơi mà ông có thể đi vào. Chắc chắn ông ấy phải là người mà chúng ta kì vọng sẽ đáp lại lời truyền tin bằng một  đức tin xác tín!

Tuy nhiên, như Green nhận xét, “Sự tương phản với Za-cha-ri-a – một người nam, một người cao niên, một thầy tư tế – hiếm có thể rõ ràng hơn; ông ấy không tin [Lc 1, 20] nhưng Maria thì có ”[17].  Thật vậy, Ma-ri-a được trình bày trong Phúc âm Lu-ca như một gương mẫu của đức tin. “Maria, người dường như bị đánh giá thấp trên bất kỳ thang địa vị nào — tuổi tác, gia đình, giới tính, v.v. — hóa ra lại là người được Đức Chúa Trời ưu ái và là người tìm thấy địa vị và căn tính của mình nhờ sự vâng lời Đức Chúa Trời và tham gia vào công trình cứu độ của Ngài. ”[18]

Bình luận của về Tin mừng Lu-ca và Sách Công-vụ, F.Scott Spencer còn rút ra sự tương phản giữa Za-cha-ri và Ma-ri-a như thế này: “Một thầy tư tế lớn tuổi, khôn ngoan, trung thành ‘tuân theo mọi điều răn và quy định của Chúa’ (1: 6) đáng lẽ nên nhớ nằm lòng rằng nguồn gốc xa xưa của dân giao ước của Đức Chúa Trời lần đầu tiên nảy mầm với sự phú ban một đứa con trai (Isaac) từ Đức Chúa Trời dành cho một người đàn bà son sẻ đã 90 tuổi (Sarah) và người chồng 100 tuổi của bà (Áp-ra-ham) (Gn 17: 15-22; 21: 1-7) và cũng nên nhớ rằng tại một ngã ba quan trọng khác trong lịch sử Israel, Thiên Chúa đã lắng nghe lời cầu nguyện của một phụ nữ tuyệt vọng không có con (Hannah) trong cung thánh và đã cho bà sinh hạ một đứa con trai (Samuel) (1 Sm 1: 1-20; x. Ga 13: 2- 25) ”.[19]

Tuy nhiên, việc truyền tin Maria, một thiếu nữ trẻ, là chuyện chưa từng diễn ra trong Cựu Ước. Như Spencer giải thích, “ việc kì lạ ‘sinh ra bởi một trinh nữ ’ mà Gabriel báo cho  Maria không có nguyên mẫu nào trong Kinh thánh Cựu Ước để mà Maria có thể xem xét. Phụ nữ hiếm muộn có thể thụ thai một cách thần kỳ, nhưng họ vẫn cần một người phối ngẫu. Những trinh nữ không ‘biết một người đàn ông’, theo định nghĩa, là không thể có con. Vì vậy, khác với Za-cha-ri, Ma-ri có thể được tha thứ vì đã yêu cầu Gabriel làm giải thích rõ ”. Hơn nữa, câu hỏi của Maria về cơ bản khác với câu hỏi của Za-cha-ri. Za-cha-ri nghi ngờ, trong khi Mary chỉ thắc mắc cuộc sinh nở này sẽ diễn ra như thế nào. “Thắc mắc của Maria là về quy trình, không phải là yêu cầu về bằng chứng.”[20]

Với những chi tiết này về Đức Maria trước khi Truyền tin, bây giờ chúng ta hãy hướng sự chú ý đến lời thông báo của Gabriel với Đức Maria bằng cách tập trung vào lời đầu tiên mà thiên thần nói với bà: “Kính mừng!” hoặc, như chúng ta sẽ thấy, “Hãy vui lên!”

(Xem tiếp phần 2)

Footnotes

1. William Petersen, “Nazareth” in Anchor Bible Dictionary, ed. David Noel Freedman (New York: Doubleday, 1992), vol. 4, 1050. Back to text.
2. I. Howard Marshall, The Gospel of Luke (Grand Rapids: Eerdmans, 1978), 64. Back to text.
3. Joel Green, The Gospel of Luke (Grand Rapids: Eerdmans, 1997), 84. Back to text.
4. See Joachim Jeremias, Jerusalem in the Time of Jesus (Philadelphia: Fortress Press, 1969), 365-68; Raymond Brown, The Birth of the Messiah (Garden City, New York: Doubleday, 1977), 324. All references to Brown’s The Birth of the Messiah will be from this 1977 edition unless otherwise noted. Back to text.
5. It also relates (as we will see in chapter 4) to the Immanuel prophecy of Isaiah 7:14: “A virgin shall conceive and bear a son, and shall call his name Immanuel. . . .” Back to text.
6. Joseph Fitzmyer notes that the name was probably a shortened form of Yosipyah, which means “May Yahweh add.” Joseph Fitzmyer, The Gospel According to Luke I-IX (New York: Doubleday, 1983), 344. Back to text.
7. Green, Luke, 84-85. Back to text.
8. 1 Sm 20:16; 1 Kgs 12:19; 13:2; 2 Chr 23:3. Mark Strauss, The Davidic Messiah in Luke-Acts: The Promise and its Fulfillment in Lukan Christology (JSNTSup 110) (Sheffield: Sheffield Academic Press, 1995), 87. The virgin birth in no way would diminish Joseph’s fatherhood, since his legal paternity would have been viewed as a realistic fatherhood which would have brought Jesus into Joseph’s family heritage. See also Marshall, The Gospel of Luke, 157. In commenting on the genealogy in Luke 3, which speaks of Jesus as being “the son (as was supposed) of Joseph . . . the son of David,” Marshall explains: “There is no inconsistency in Luke’s mind between the account of the virgin birth and the naming of Joseph as one of the parents of Jesus. From the legal point of view, Joseph was the earthly father of Jesus, and there was no other way of reckoning his descent. There is no evidence that the compilers of the genealogies thought otherwise.” Back to text.
9. Green, Luke, 84-85. Back to text.
10. Fitzmyer, Luke I-IX, 344. Manelli, All Generations Shall Call Me Blessed, 161. Back to text.
11. See, for example, Brown, Birth of the Messiah, 248-53, 292-98, 408-10; Fitzmyer, Luke I-IX, 313-15; Robert Tannehill, The Narrative Unity of Luke-Acts (Philadelphia: Fortress, 1995), 15-20. Back to text.
12. Green, Luke, 83. Back to text.
13. Ibid. Back to text.
14. Tannehill, Narrative Unity, 16. Back to text.
15. “The similarity of structure and content between the two scenes invites the reader to consider the differences between them all the more closely.” R. Alan Culpepper, “Luke” in The New Interpreter’s Bible, ed. Leander E. Keck, et al. (Nashville: Abingdon, 1995), 51. Back to text.
16. Zechariah and Elizabeth in Luke 1:5-9; Simeon in Luke 2:25-27; Anna in Luke 2:36-38. See Joel Green, “The Social Status of Mary,” 457-71. Back to text.
17. Green, “The Social Status of Mary,” 470. Back to text.
18. Ibid, 468. Luke Johnson makes a similar point: “That she should have ‘found favor with God’ and be ‘highly gifted’ shows Luke’s understanding of God’s activity as surprising and often paradoxical, almost always reversing human expectations.” Luke Johnson, The Gospel of Luke (Collegeville, MN: Liturgical Press, 1991), 39. This surprising choice of Mary of Nazareth to be the mother of Israel’s Messiah anticipates the theme of reversal that will be developed more in the Magnificat (see chapter 10). Back to text.
19. F. Scott Spencer, The Gospel of Luke and Acts of the Apostles (Nashville: Abingdon Press, 2008), 103. Back to text.
20. Ibid, 104. Back to text.

21. Ibid. Back to text.