Nhà Thờ Thái Hà
Lịch sử cho thấy, từ “luật” (regula) không phải luôn mang nghĩa là những quy định phải tuân theo một cách cứng nhắc, mà đúng hơn, nó là một hướng dẫn để ta lớn lên trong sự thiện hảo – giống như một giàn nho nâng đỡ và dẫn dắt cây nho vươn lên.
Phần lớn chúng ta không được gọi sống trong đan viện. Chúng ta có bát đũa cần rửa, những cuộc họp phải tham dự, con cái cần chăm sóc, cha mẹ già cần được quan tâm. Thế nhưng, nhiều người – dù là người có đức tin hay không – vẫn cảm thấy khao khát một điều gì đó mà các đan viện dường như đang nắm giữ: một nhịp sống có ý nghĩa, có trật tự, có bình an.
Tin vui là: bạn không cần trở thành một đan sĩ để có thể học được sự khôn ngoan từ đời sống đan tu. Một “luật sống” có thể nâng đỡ bất kỳ ai khao khát sống có định hướng và chiều sâu.
Luật là để nâng đỡ, không phải gò bó
Như đã nói, regula không phải là những quy tắc áp đặt, mà là một khung sống giúp ta tăng trưởng. Các luật đan tu, như của thánh Biển Đức, không nhằm kìm hãm sự sống, mà để uốn nắn và định hình nó – kết hợp hài hòa giữa cầu nguyện, lao động, cộng đoàn và nghỉ ngơi – để duy trì được suốt đời, cả trong thời bình lẫn lúc gian nan.
Dù các đan sĩ tuyên khấn công khai và sống trong cộng đoàn, mỗi người chúng ta cũng được mời gọi biện phân cách sống ơn gọi riêng của mình – dù là trong bậc sống hôn nhân, độc thân, đời thánh hiến, hay một con đường ơn gọi còn đang dần sáng tỏ.
Việc xây dựng cho mình một “luật sống” cá nhân không chỉ giúp ta biết sống, mà còn biết sống đúng – trung thực với chính con người và ơn gọi sâu thẳm của mình.
Sống có nhịp, sống có định hướng
Bạn không cần sống trong tu viện để sống rõ ràng. Bạn không cần hát Thánh vịnh vào lúc rạng đông để nên thánh. Nhưng bạn cần có một nhịp sống – một cách sống giữ bạn đứng vững khi bị phân tâm, khi mệt mỏi, khi đời sống trở nên ngột ngạt.
“Luật sống” giúp bạn nói “có” với điều đáng giá, và “không” với điều không cần thiết – không chỉ khi khẩn cấp, mà từng ngày một.
Khẩu hiệu nổi tiếng của Thánh Biển Đức, Ora et labora – “Cầu nguyện và lao động” – phản ánh điều này. Luật của ngài không phân tách điều thánh thiêng khỏi những việc đời thường. Làm vườn, nấu ăn, đón tiếp khách khứa – tất cả đều là phần của một đời sống cầu nguyện.
Đối với chúng ta hôm nay cũng vậy: nếu ta sống với ý thức và lòng tin tưởng, công việc, sự nghỉ ngơi và các mối tương quan của ta đều có thể được thánh hóa bằng ân sủng.
Luật sống không cần phải phức tạp
Nhiều người nghĩ rằng “luật sống” phải thật sâu xa hay phức tạp. Nhưng thực ra, nó có thể bắt đầu rất đơn giản – như việc thiết lập vài thói quen lành mạnh, đều đặn. Theo thời gian, những nhịp sống nhỏ này trở nên định hình cho tâm hồn ta. Chúng giúp ta nhận ra căn tính và ơn gọi riêng: điều gì làm ta sống động, và ta được mời gọi mang sự sống ấy đến cho ai.
Giáo lý Hội Thánh nhắc nhở rằng: “Cầu nguyện và đời sống Kitô hữu không thể tách rời nhau” (GLCG 2745). Một “luật sống” tôn vinh mối liên kết đó. Nó không đòi hỏi ta phải “làm nhiều việc hơn”, mà là làm điều đúng – một cách có ý nghĩa, trong sự hiệp hành với lời mời gọi của Thiên Chúa.
Ai cũng có một “luật sống” – dù có nhận ra hay không
Sự thật là: ai trong chúng ta cũng đang sống theo một “luật sống” nào đó – dù có nhận biết hay không. Vấn đề là: luật sống đó có đang giúp bạn trở nên con người mà bạn được mời gọi trở thành không?
Dù bạn là sinh viên, phụ huynh, người nghỉ hưu, hay người mới trở lại đạo – “luật sống” là dành cho bạn. Không phải để chứng tỏ điều gì. Không phải để lánh xa thế gian. Nhưng để sống giữa lòng thế gian – một cách vững vàng, tỉnh thức và tràn đầy sức sống.
Daniel Esparza – aleteia.org
